De kiwiteelt is één van de recentste commerciële fruitteelten die pas half vorige eeuw tot volle ontwikkeling is gekomen. Jarenlang werd deze teelt gedomineerd door één soort en één ras, de groene ´Hayward´ kiwi, die in Nieuw Zeeland geselecteerd werd. Rond de eeuwwisseling kwam een tweede soort kiwi op de markt nl. De gele kiwi ´Zespri Gold´.
Sinds twee jaar in Europa en sinds vorig jaar ook in ons land, ligt er een nieuwe soort kiwi in onze winkelrekken nl. Het ´red´ kiwifruit.
Na de groene en de gele kiwi nu ook ´rood´ kiwifruit
Het kiwiras Actinidia deliciosa ´Hayward´ werd geselecteerd in Nieuw Zeeland in de jaren 1930 en gecommercialiseerd vanaf 1950. Ondertussen hebben reeds meer dan 20 landen dit kiwiras aangeplant en blijft het nog steeds het voornaamste ras van de wereldwijde kiwiproductie. De teelt van één enkel ras brengt natuurlijk ook de nodige risico´s met zich mee onder meer wat betreft de gevoeligheid voor nieuwe ziekten en plagen. Actinidia onderzoekers zijn echter steeds in de weer om nieuwe rassen te selecteren om te kunnen inspelen op dergelijke gevaren en eveneens om het marktaanbod uit te breiden.
Ook in China, waar alle Actinidia oorspronkelijk vandaan komen, is men sinds de jaren 1970 druk in de weer om nieuwe soorten en rassen te kruisen en te selecteren. Duizenden nieuwe rassen werden ondertussen op verschillende proefvelden aangeplant om verder geëvolueerd te worden.
Eén van deze nieuwe rassen is de ´Hongyang´ of ´Red Sun´ kiwi die tot stand kwam na 25 jaar geduldig selectie en evaluatie werk. Deze ´Red Sun´ kiwi, met botanische naam Actinidia chinensis var. rufopulpa, heeft bijzondere commerciële eigenschappen.
Om tot dit nieuwe ras te komen werd er in 1982 in de Chinese provincie ´Henan´ één kg zaad verzameld van in het wild groeiende vruchten van de Actinidia chinensis var. rufopulpa. Van de meer dan 3000 planten die uit deze zaden voortkwamen droegen 921 vrouwelijke planten na zeven jaar de eerste vruchten. Drie zaailingen bleken vruchten te dragen die gedeeltelijk rood vruchtvlees produceerden. Uit deze drie planten werd het interessantste exemplaar geselecteerd nl. dit met het grootste vruchtgewicht. Deze plant kreeg de naam ´Hongyang nr1´.
Vruchten van het ´Red Kiwifruit´
´Hongyang´ kiwifruit wordt op dezelfde manier geteeld als de groene ´Hayward´ kiwi. In China werden er ondertussen reeds meer dan 3000 ha aangeplant.
Zowel de bladeren als de vruchten van deze kiwi zijn zeer fijn behaard. De schil is groen en het vruchtvlees is geelgroen maar rond de centrale as van de vrucht bevindt er zich een rode band rood vruchtvlees. De planten zijn zeer vruchtbaar en brengen enkele jaren na het aanplanten reeds een behoorlijke opbrengst voort. De vruchten hebben een gemiddeld gewicht van 50 tot 60 g en dit is toch een stuk minder dan de groene kiwi die gemakkelijk meer dan 100 g weegt. De vruchten zijn wel zoeter dan de groene kiwi en ze bevatten minder zuren. De smaak doet ons eerder denken aan andere tropische vruchten zoals papaja´s en dergelijke. Met een vitamine C gehalte van 136 mg/100g doen ze het ook niet onaardig.
De ´Hongyang´ kiwi heeft een grote opbrengst
Met deze ´Hongyang´ kiwi zijn de Chinezen er ook voor het eerst in geslaagd om op grote schaal in hun land geteelde kiwi´s op de Europese markt te brengen. Ook andere lande, zoals Nieuw- Zeeland en Italië, zijn reeds geruime tijd bezig met het selecteren van kiwi´s met rood vruchtvlees doch al de selecties moeten nog verder geëvolueerd worden alvorens ze op grote schaal kunnen geteeld worden.
Voor amateurs zal het de eerste tientallen jaren onmogelijk zijn om aan planten van deze nieuwe kiwi te geraken. Op alle nieuwe kiwirassen zitten er patenten (Plant Variety Rights) zodat ze niet vrij mogen vermenigvuldigd en geteeld worden.
Wil je toch eens experimenteren met deze rode kiwi dan kan je enkele zaadjes uit een aangekochte kiwi halen, deze in het voorjaar uitzaaien en na een 7 tal jaar wachten komen de eerste bloemen en vruchten op de planten. En dan maar hopen dat er ook een bijzondere kiwi bij deze zaailingen zit.
Door Chirstian De Kezel, freelance auteur voor Tuinkrant.com. Wil je meer weten over de teelt van kiwifruit?
Bestel dan het enige Nederlandstalige werk over kiwi, verkrijgbaar op CD-ROM. Zie https://kiwifruit.tuinkrant.org/
Bronnen:
* Warrington I.J., Weston G.C. Kiwifruit science and management, 1990
* Knowles M., European market gives green light to red kiwifruit.
* Wang M., Li M., Meng A., Selection of a new red-fleshed kiwifruit cultivar ´Hongyang´, Pros. IS on kiwifruit, Acta Hort. 610, ISHS 2003
* Cheng C.H., Seal A.G., Murphy S.J., Lowe R.G., Red-feshed kiwifruit breeding in New Zealand, Proc. VI IS on kiwifruit, Acta Hort. ISHS 2007
