Vijvers en vissen

Foto Cools bvba EssenZwemvijvers waren vroeger een rariteit maar zijn sinds enkele jaren een echte trend geworden. De zwemvijver biedt dan ook heel wat extra voordelen tegenover het klassieke zwembad. Een zwemvijver kan ook natuurlijker in de tuin geïntegreerd worden. Een duik in je eigen zwemvijver is niet langer een utopie. Tal van bedrijven hebben zijn gespecialiseerd in de aanleg ervan. Het enige nadeel van een zwemvijver is de kostprijs. Het oorspronkelijk idee is overgewaaid uit Amerika en wordt heden in België en Nederland met succes toegepast.

Net als bij aanleg van een vijver is de vormgeving van een zwemvijver vrij te bepalen: rond, vierkant, rechthoekig, zeshoekig … het kan allemaal. De architect zal de beste geschikte vorm kiezen die aangepast is aan je wensen, aan de grootte van de tuin en volgens het te volgen tuinconcept: formeel, modern, klassiek, … Het waterelement dient zo natuurlijk mogelijk in de tuin te worden geïntegreerd. Een zwemvijver oogt alvast altijd een stuk natuurlijker dan een ´blauw´ zwembad. Daarom is een zwemvijver een paradijs voor mensen met ecologische gedachten. Men kan er zwemmen en genieten in een met natuur omringde omgeving. Planten noch dieren zullen schade kunnen ondervinden van chloor.

De vijver moet uiteraard dichtgemaakt worden met kwaliteitsvolle EPDM rubberfolie. Deze zwarte folie is sterk, veerkrachtig, gaat jarenlang mee en helpt mee het zwemwater sneller op te warmen. Zwemvijvers worden vaak aangelegd met alleen steile wanden. Dieren die in de vijver geraken kunnen zo er nooit meer uitgeraken. Breng daarom een trapje, een loopplank of keien aan. Met enkele stenen is een perfect trapje te bouwen. Breng bij een plank, die door algen groen kan worden, enkele dwarslatjes aan zodat de plank geen glijbaan wordt.

Hygiëne en filtering

Een van de meest voorkomende vragen die de gebruiker zich terecht stelt is of een zwemvijver wel hygiënisch is en hoe het water helder kan gehouden worden? Chloor en andere chemische middelen zijn uiteraard in de natuurlijke of ecologische zwemvijver niet te gebruiken. In de zwemvijver heb je dus ook geen last van prikkelende ogen en slijmvliezen van de chloortabletten. Hou je niet van beestjes in het water zoals muggenlarven, kikkers, salamanders, vissen, enz., dan doe je er goed aan om de realisatie van een zwemvijver links te laten liggen en te kiezen voor een zwembad. Een zwemvijver is immers puur natuur.

Een zwemvijver zal altijd moeten gefilterd worden. Daarom worden zwemvijvers op verschillende manieren aangelegd. Het doel is zo ecologisch mogelijk te filteren en het biologisch (planten)leven zo min mogelijk te verstoren. Naast waterplanten worden nog andere technieken toegepast om het water te zuiveren. Bij Aquavana maakt men gebruik van natuurlijke filtertechnieken. Het water wordt door een laag zand gepompt. Het zand heeft een zuiverende werking waardoor de vijver helder blijft. De Poolsonic van de firma Flexidal dood, door middel van ultrasone golven, de algen binnen 24 uur. Andere bedrijven filteren met aangeplante waterplanten in een filterzone.

Aanleg

De zwemvijver kan uiteraard best in de volle zon liggen zodat het water kan opgewarmd worden door de zonnestralen. Eerst moet er uiteraard gegraven worden. De wanden van de zwemvijver worden eventueel met betonstenen opgemetseld tot onder het toekomstige waterniveau. Dat is echter niet noodzakelijk indien de wanden voldoende stabiel zijn. De diepte van een zwemvijver bedraagt meestal 120 tot 150 cm zodat het zwemwater voldoende op een natuurlijke wijze kan opgewarmd worden om een duik te nemen. De bodem van de vijver wordt bij voorkeur hellend gemaakt. Dit heeft het voordeel dat afval en vuil (afgevallen bladeren) zich naar het diepste gedeelte zullen bewegen en makkelijker kunnen geruimd worden. Laat het hemelwater van het dak niet in de zwemvijver uitkomen, want dat brengt te veel vuildeeltjes en voedingsstoffen van het dak mee in het zwemwater. Omdat er altijd wel een deel van het water verdampt en tijdens het spelen en zwemmen op de randen zal gespat worden, kan er best voor een automatisch vulsysteem gezorgd worden.



Foto´s Pieter Debrock – Zomergem

1. Zwemgedeelte en filtergedeelte van elkaar gescheiden

Bij deze vorm van aanleg zijn het zwemgedeelte en het filter- en plantengedeelte van elkaar gescheiden. Het plantengedeelte met waterzuiverende planten doet dus dienst als filtergedeelte en bevindt zich onder het waterniveau van het zwemgedeelte. In dit plantengedeelte wordt het nabije zwemwater aangezogen door de pompinstallatie.

Bij De Vaantjesboom en TuinTeam gebruikt men zogenaamde helofyten filters bestaande uit poreus lavagesteente. Deze lava van een klein kaliber wordt toegepast als substraat waarin zich zuurstofminnende bacteriën gaan ontwikkelen. Deze bacteriën zetten de nitrieten van de afvalstoffen om tot nitraten die door de planten als voedingsstoffen worden opgenomen en ze doen groeien. In het substraat zullen de waterplanten aangeplant worden, die een belangrijke rol te spelen hebben in het ecologische evenwicht en in het helder houden van het zwemwater. Door de openstructuur van de lavakorrels kunnen plantenwortels, die het water zuiveren, zich zeer goed ontwikkelen. Deze biologische filtering maakt de zwemvijver onderhoudsvriendelijk.

Omdat in dit filtergedeelte geen vijveraarde of bemesting gebruikt kan worden, moeten de planten hun voeding uit het water halen. Onder het lavasubstraat worden drainagekanalen aangebracht en wordt het gezuiverde water aangezogen en naar het pomphuis gepompt. Via een klaterend watervalletje of via onder het wateroppervlak uitkomende buizen loopt het gezuiverde water weer in het zwemgedeelte. Door de opstelling van uitstroombuizen kan automatisch het oppervlaktevuil zoals stof of stuifmeel in de richting van het filtergedeelte gedreven worden.




Foto´s Aquavana – Opheusden

2. Zwemgedeelte en filtergedeelte samen

Algemeen is deze wijze van aanleg af te raden. Je staat met je voeten in de modder of de vijvergrond wat gevaarlijke situaties kan teweegbrengen. Door de waterbeweging bij het zwemmen komen vijverplanten los, kan je verstrikt geraken in zuurstofplanten en wordt de ondergrond opgewoeld, waardoor het water vuil wordt en de filterpompen regelmatig zullen gaan verstoppen. 

Onderhoud

Een zwemvijver vraagt weinig of geen onderhoud. Het onderhoud beperkt zich tot het schoonmaken van de bodem, het weghalen van vallende bladeren in de herfst en het ijsvrij houden van het wateroppervlak in de winter. De zwemvijver dient in principe slechts eenmaal te worden gevuld. Wanneer het biologisch evenwicht op peil is, moet je er haast niet meer naar omkijken. Laat met de zwemvijver de natuur haar gang maar gaan.

Problemen

Omdat een zwemvijver een natuurlijk biotoop is zijn de meest voorkomende problemen precies vergelijkbaar met een tuinvijver. Een zwemvijver kent dezelfde probleemjes als andere vijvertypes, vooral dan de vorming van algen.

Foto groenplan.be
Foto Groeneplan

Kostprijs

De gemiddelde kostprijs van een zwemvijver begint vanaf 12.000 – 16.000 €