Bomen en hagen

De hartjesboom of katsuraboom is een bijzondere boom, die in november geplant kan worden. Hij is winterhard en heeft een prachtige geeloranje herfstkleur. Het is een bladverliezende, vaak meerstammige boom of struik die circa 12 m hoog kan worden. Het is een goede schaduwboom.


Cercidiphyllum japonicum (wetenschappelijk)
Japanese katsura (Engels)
Arbre caramel (Frans)
(Leb)kuchenbaum, Katsurabaum (Duits)
Familie Cercidiphyllaceae – katsuraboomfamilie

Naamgeving

De botanische naam cercidiphyllum betekent met kersrond blad, maar dat klopt niet, want de bladeren zijn hartvormig ingesneden. Vandaar de Nederlandse naam hartjesboom.

Herkomst

Inheems is de hartjesboom in Japan en China. Hij wordt in Japan als heilige boom vereerd en vaak in de nabijheid van tempels geplant.

Plantkenmerken

Het bijzondere van deze boom, die we veel te zelden in tuinen en parken tegenkomen, is -naast de goudgele herfstkleur – dat vooral de afgevallen bladeren zoetig (naar koek) geuren. Vandaar de Duitse naam Kuchenbaum. Anderen beweren dat ze eerder naar gekookte appelen ruiken.
De hartjesboom, die in april bloeit, is eenhuizig, d.w.z. dat de mannelijke en vrouwelijke vruchtbeginsels aan dezelfde boom zitten. De mannelijke bloemen zijn kleine bundels roodachtige meeldraden. De vrouwelijke zijn kleine, witroze bloemetjes. Beiden zitten in de oksels van de bladknoppen. De bladeren zijn bij het uitlopen roze, later blauwgroen en in het najaar spectaculair geeloranje.

Opvallend zijn de vruchten: lange koffiebruine peulen die vanaf oktober de hele winter door de boom sieren. De platte, kleine zaden zijn crèmekleurig of diepbruin.
De hartjesboom kan 10 tot 20 m hoog en 15 m breed worden. In het begin is het een opgaande boom. Maar al gauw dijt de kroon uit. Het is een snelle groeier.

Soorten

Van de hartjesboom bestaan ook kleine variëteiten die in een kuip kunnen groeien, b.v. ´Heronswood Globe´.
Voor een kleine tuin is Cercidiphyllum japonicum ´Pendula ´geschikt.
Er zijn soorten met groen blad, maar ook met rood en roze blad en een treurvorm.

Snoeien

Hoe je de hartjesboom moet snoeien, hangt af van het exemplaar dat je gekocht hebt. Bij de bomen met een harttak worden de onderste takken weggehaald als de boom circa 3 m hoog is. Hij wordt opgekroond.
Bij meerstammige bomen kun je eventueel de laag hangende takken weghalen als ze in de weg zijn. Het snoeien gebeurt tussen november en maart.

Standplaats

De hartjesboom groeit op alle goed doorlatende gronden, liefst in de halfschaduw.
Hij houdt niet van verplanten.

Bronnen Brigit Kahlert 2006 – www.stemderbomen.nl, bewerking Rudi Van Overloop 2008