Ginkgo is een geslacht dat nauw is verwant aan coniferen. Het is een primitieve bladverliezende boom met wigvormige bladeren met een bijzonder mooie gele herfstkleur. Hij is winterhard, maar verlangt een goede vochthoudende bodem. Het zaad lijkt op een pruim. De olierijke pitten worden in Oost-Azië gegeten. In China en Japan is dit een zéér geliefde sierboom.
Er zijn zowel mannelijke als vrouwelijke rassen. De mannelijke bloeien niet. Dit zou een voordeel zijn vanwege de stinkende vruchten die vrouwelijke bomen voortbrengen. Ginkgo biloba bomen verdragen goed plaatsen met verhardingen en zijn redelijk goed bestand tegen de stedelijke luchtvervuiling. In dit artikel komen aan bod verschillende vormen van de Japanse notenbomen: met mooie gele herfstkleuren, dwergvormen, treurvormen, bolvormen, heksenbezemvormen en zuilvormen.
  |
Boomvormen met mooie herfstkleuren Ginkgo biloba
Deze gewone Japanse notenboom is eerst tweehuizig, maar op latere leeftijd meestal éénhuizig. Het zaad lijkt op een pruim, 2-3 cm groot, hangend aan een steel.
Ginkgo biloba ´Autumn Glory´ is een cultivar die speciaal geselecteerd is op zijn bijzonder mooie herfstkleur die nog mooier geel is dan bij andere rassen.
Ginkgo biloba ´Autumn Gold´ is een originele, mannelijke boom afkomstig uit de Staat San José in Californie. Het is een opgaande ovale groeivorm met een grote, ronde kroon en een vrij klein blad. Hij produceert geen vruchten en heeft een schitterende goudgele herfstkleur en is daarmee vergelijkbaar met de minder voorkomende Ginkgo biloba ´Autumn Glory´. Het is ook een uitstekend groeiende boom voor straat, laan en park.
Ginkgo biloba ´Epiphylla´ heeft een opgaande groeivorm met schuin opgerichte takken. Nog vaak foutief aangeduid als Ginkgo biloba ´Ohatsuki´. De vruchten zijn met het blad vergroeid, wat een heel apart uitzicht geeft. Vrouwelijke vorm. De boom heeft een vaasvorm. Zaden hebben brede bladachtig gevleugelde stelen. De oorspronkelijk naam Ohatsuki duidt op het op het blad groeien van zaadknoppen en katjes. Dit bijzondere verschijnsel komt meestal alleen voor bij oudere bomen.
Ginkgo biloba ´Fairmount´ is een mannelijke plant die jong breed opgroeit maar later meer piramidaal opgaand wordt. Als mannelijke plant draagt deze geen vruchten op latere leeftijd. Een voordeel zo blijkt want deze stinken verschrikkelijk, vinden sommigen. Goede, niet al te groot wordende straatboom.
Ginkgo biloba ´King of Dongting´ een vorm uit China die daar gekweekt wordt als fruitgewas voor de grote vruchten. Het is een forse groeier.
Ginkgo biloba ´Variegata´ is een zeldzame vorm met een bont blad. Deze cultivar heeft de neiging groene takken te vormen die je best regelmatig wegknipt. Traaggroeiend. Dwergvormen Ginkgo biloba ´Barabits Nana´ Ginkgo biloba ´Barabits Nana´ is een nieuwigheid. Het is een traaggroeiende dwergachtige boomvorm geschikt voor de kleine tuin (nana). De bladeren zijn iets grover dan bij Mariken en Globus. Ginkgo biloba ´Saratoga´ is een mannelijke vorm uit Amerika met opvallend schitterend diep ingesneden bladeren en een grillige groeiwijze. Deze notenboom wordt eerder een dichte compacte struikvorm dan een boom. Met zijn langzame groei ook geschikt voor de middelgrote tot kleine tuin.
Ginkgo biloba ´Tubifolia´ is een langzaamgroeiende vorm die fijn vertakt is. De kleine bladeren zijn zeer kenmerkend: het eerste schot vormt een trechtervormig blad (tube) terwijl het tweede schot meer een ingesneden blad heeft. Mooie goudgele herfstkleur. Ginkgo biloba ´Bergen op Zoom´ Ginkgo biloba ´Bergen op Zoom´ is genaamd naar een Nederlandse gemeente. Het is een opgaande zuilvorm en geschikt voor de middelgrote tuin. De boom blijft wat smaller dan de gewone waaierboom. Bolvormen Ginkgo biloba ´Mariken´ is een nieuwe variëteit. Het is een dwergvorm die eerst min of meer bolvormig groeit, later iets meer als treurvorm. De bladeren zijn vrij groot en half cirkelvormig. Dit ras wordt wel eens beschouwd als de Japanse bolnotenboom zoals Ginkgo biloba ´Globus´ Heksenbezemvormen Hoe zijn deze heksenbezem vormen ontstaan? Een heksenbezem is een vorm van woekering, waarbij uit een enkele groeitop zich een grote hoeveelheid groeitoppen ontwikkelt. Het verschijnsel komt in veel verschillende plantensoorten voor en werd het meest bekend in berken. Het kan veroorzaakt worden door een aantal verschillende organismen zoals mycroplasma´s of schimmels. Ginkgo biloba ´Tit´ groeit uit tot een dichte bossige dwergboom voor de kleinere tuin. Deze cultivar maakt bobbels op de stam waaruit ook weer bladeren ontstaan. In 10 jaar tijd groeit hij +/- 2.5 m hoog en 1m breed. Heeft een mooie herfstkleur. Wellicht is deze vorm ook uit een heksenbezem ontstaan. Ginkgo biloba ´Heksenbezem Leiden´ Ginkgo biloba ´Heksenbezem Leiden´ is een nieuwer ras dat grillig groeit, de takken gaan alle kanten uit, zowel met opgaande, hangende als horizontaal groeiende takken. Vandaar ook de aanduiding heksenbezem. Treurvormen Ginkgo biloba ´Horizontalis´ is zeer geschikt voor moderne en kleine tuinen. Deze cultivar is gelijkend op de soort maar groeit met een brede kroon met horizontaal (Horizontalis) neerhangende twijgen.
Ginkgo biloba ´Pendula´ is een treurvorm die soms aan de voet wordt geënt, gestokt en zo als opgaande vorm wordt gekweekt met slank naast de stam neerhangende twijgen. Dikwijls ook op half- en hoogstam geënt waardoor vanaf een vooraf bepaalde hoogte alle takken naar beneden hangen wat voor een schitterend effect kan zorgen! Het is een uitermate waardevolle, en te weinig gebruikte boom met prachtige, opvallende en de typische waaiervormige, groene bladeren met ingesneden top. Mannelijke vorm die geen vruchten draagt.
Ginkgo biloba ´Santa Cruz´ heeft een parapluvormige groeiwijze, vandaar de nog oude benaming Ginkgo biloba ´Umbrella´. Deze cultivar wordt meestal geënt op stam. De kruin hangt niet zoals de cultivar Pendula met de takken tot op de grond maar groeit meer parapluvormig in de breedte uit. Heeft drie bladvormen nl. naaldvormig, tubevormig en het normaal blad. Het is een mannelijk boomvorm die geen vruchten draagt. Ginkgo biloba ´Pragense´ Ginkgo biloba ´Pragense´ is een treurvorm waarvan de moederboom in Praag staat. Heeft een spreidende groeiwijze, twijgeinden overhangend, breed treurend.
Zuilvormen Ginkgo biloba ´Fastigiata´ is een duidelijke zuilvorm met bijna rechtopgaande takken. Mannelijke vorm die geen vruchten draagt. Ginkgo biloba ´Mayfield´ Ginkgo biloba ´Mayfield´ is een smalle zuilvorm met opgaande takken en een opvallende gele herfstkleur. Een mannelijke vorm die geen vruchten draagt. Een goede boom voor straat, laan en park.
Ginkgo biloba ´Princeton Sentry´ is een smal opgaande selectie met donkergroene bladeren. Heldergele herfstkleur; het blad valt vroeg. Als jonge boom langzaam groeiend. Dit ras is uiterst geschikt voor straatbeplantingen en parkaanplantingen. Mannelijke vorm die geen vruchten draagt. Ginkgo biloba ´Tremonia´ Ginkgo biloba ´Tremonia´ is een geselecteerde zuilvorm door G. Krüssmann. De moederplant staat bij het restaurant in het Rombergpark in Dortmund (Duitsland). Deze boom heeft waaiervormige en donkergroene bladeren. Hij wordt beschouwd als de allerbeste slanke vorm van de Ginkgo. Al vanaf jonge leeftijd is de mooie zuilvorm zichtbaar met strak opgerichte takken. Daarom is de cultivar ook zeer geschikt voor openbare straatbeplantingen. |
Ginkgo biloba of de Japanse notenboom is een plantengeslacht uit een vorig tijdperk en bestaat ongeveer 150 miljoen jaren. Hij is verwant aan de coniferen maar is een primitievere bladverliezende boom met waaiervormige bladeren die diep zijn ingesneden, vandaar ook wel eens waaierboom genoemd. De kroonvorm is zeer variabel. De waaiervormige, lichtgroene, 5-8 cm grote bladeren hebben geen middennerf. Typisch en kenmerkend is de mooie herfstverkleuring van lichtgroen naar goudgele bladeren.
Ginkgo biloba ´Autumn Glory´ 
Ginkgo biloba ´Autumn Gold´ 
Ginkgo biloba ´Epiphylla´ 
Ginkgo biloba ´Fairmount´ 
Ginkgo biloba ´King of Dongting´ 
Ginkgo biloba ´Variegata´ 
Ginkgo biloba ´Saratoga´ 
Ginkgo biloba ´Tubifolia´ 
Ginkgo biloba ´Mariken´ 
Ginkgo biloba ´Tit´ 
Ginkgo biloba ´Horizontalis´ 
Ginkgo biloba ´Pendula´ 
Ginkgo biloba ´Santa Cruz´ 
Ginkgo biloba ´Fastigiata´ Bronnen: o.a. Pinetum Ter Borgh
