Van een tuin moet u het hele jaar door kunnen genieten, ook ´s winters. Sommige bomen en struiken tonen zich juist dan onverwacht op hun mooist. Met bijzondere kleuren, aparte vormen en andere schoonheden die pas echt opvallen als ze hun bladergewaad hebben afgedaan.
Gedraaide takken
Een van de bekendste is de kronkelhazelaar (Corylus avellana ´Contorta´) waarvan de takken graag in kerst- of paasarrangementen worden verwerkt. De kurkentrekkerwilg (Salix babylonica ´Tortuosa´) vormt lange, kronkelige, geelgroene takken. Heel opvallend in de winter. Het wordt wel een grote boom (tot 15 m hoog), daarom is de kronkelwilg (Salix balylonica ´Erythroflexuosa´) die erop lijkt, maar veel kleiner blijft (tot 4 m), vaak een beter passende keuze. De laatste heeft oranjegele wintertakken. Nog een paar prachtige kronkelaars: de schijnacacia´s Robinia pseudoacacia ´Tortuosa´ en de kleinere (tot 4 m) Robinia pseudoacacia ´Twisty Baby´ (beide hebben ´s zomers heel decoratief geveerd blad).
Kurklijsten zijn ´s winters ook heel opvallend
Sommige bomen en heesters vormen merkwaardige, kurkachtige uitgroeisels aan de takken. Bij Euonymus alatus, een zeer gewilde kardinaalshoed uit China en Japan, vertonen de twijgen vier bruine ´kurkvleugels´. Heel sierlijk als de plant kaal is (het blad van deze struik kleurt in de herfst bovendien schitterend rood). De amberboom (Liquidambar styraciflua) met zijn duizelingwekkende mengeling aan herfstkleuren, vertoont ook fraaie verkurking aan de twijgen.
Kleurrijke takken en opvallende basttekening
Keuze genoeg. Het meest bekend zijn de bloedrode wintertwijgen van de witte kornoelje Cornus alba ´Sibirica´, bij Cornus alba ´Kesselringii´ zijn ze donkerrood. Cornus sanguinea ´Winter Beauty´ heeft takken die onderaan fel oranjegeel zijn, daarboven roze en aan de toppen rood. Bij Cornus stolonifera ´Flaviramea´ zijn ze heel opvallend groen tot geel. De Tibetaanse kers (Prunus serrula) heeft een ongelooflijk mooie, mahonierode, heel gladde, maar afbladderende bast. De esdoornsoort Acer griseum heeft dat ook, maar dan warm oranjebruin. Een Japanse esdoorn (Acer palmatum ´Sangokaku´ heeft koraalroze wintertwijgen. Het beroemdst is de papierberk (Betula utilis subsp. jacquemontii) met zijn witte, flinterdun afschilferende schors. Prunus maackii, een sierkers, vertoont gladde, barnsteenbruine schors die glanst in de zon (bladdert ook af). De sierbraam, Rubus thibetanus, heeft witberijpte, paarse wintertakken (wel met stekels). Er zo zijn er nog veel meer met extra winterschoonheid.
Verzorging
Alle genoemde soorten kunt u nu planten. Doe dat wel tijdens vorstvrij weer en als ook de grond niet bevroren is. Druk de grond na het inplanten goed rond de wortels aan en geef royaal water. Door jaarlijks te snoeien wordt bij veel soorten (kornoelje bijv.) de vorming van nieuwe, kleurrijke scheuten bevorderd.
Tuintips voor januari
Neem de tijd om u rustig op het komende tuinseizoen voor te bereiden.
Vraag catalogi aan, kijk gereedschap na, laat eventueel slijpen.
Een nieuw tuinplan maken? Dat kan nu prima.
Controleer kuipplanten op aantastingen (vooral dopluis) en geef zonodig iets water.
Niet over een bevroren gazon lopen.
Uiterlijk eind deze maand druif, kiwi en blauweregen snoeien.
Ook fruitbomen kunnen worden gesnoeid. Niet snoeien tijdens vorst.
Kalk strooien om verzuring tegen te gaan, is een echt januarikarweitje.
Bronnen Geert Devriese, met dank aan de mensen van de Plant Publicity Holland en VLAM