Wie van een onderhoudsvriendelijk terras of balkon droomt en hiervoor niet te diep in zijn geldbuidel wil tasten, moet beslist eens denken aan begonia´s. Met een minimum aan moeite geeft deze vrolijke bloeier vijf maanden vreugde en kleur aan je huis. De keuze in het assortiment is bovendien zo ruim dat je eindeloos kunt variëren. De knolbegonia is zo divers in kleur en voorkomen dat elke bloemenliefhebber er zijn gading in vindt. Naast het bijzondere ruime sortiment biedt de begonia het voordeel dat je met enkele knollen maandenlang bloemen- en kleurenpracht hebt op je balkon of terras.
Eindeloze mogelijkheden
Globaal gezien onderscheiden we twee groepen van begonia´s: de rechtopstaande en de hangende. Binnenin elke groep is het aanbod uiterst divers. Een overzicht vindt u in het kader. De kwekers zijn nog steeds op zoek naar nieuwe variëteiten.´In´ zijn op dit moment de pastelkleurige hangende begonia´s. De modekleuren zijn zalm, roze en abrikoos. Ze worden vooral in hanging baskets gebruikt. Ook gegeerd zijn de tweekleurige Picotee. Het zijn veelbloeiende knolbegonia´s met een anderskleurige bloemrand. De kleur van de voor- en achterkant van de bloemblaadjes verschilt bovendien.
Het aanbod van begonia´s´s
1. De rechtopstaande soorten: deze kunnen zowel gebruikt worden in de tuin, in borders, in bloempotten als in bakken
Hierin onderscheiden we: A. De dubbelbloemige begonia´s
– Grandiflora´s: ook grootbloemige begonia´s genoemd. Ze hebben dikgevulde dubbele bloemen en zijn verkrijgbaar in wit, geel, roze, zalm, oranje, scharlaken en donkerrood.
– De Fimbiata´s: deze lijken erg op anjers en hebben een gebekte (gefriseerde) rand;
– De Picotee: soorten met twee verschillende kleuren per bloem
B. De kleinbloemige begonia´s – Multiflora: ze hebben kleine bloemen die bijzonder talrijk zijn. De bloemen zijn enkelvoudig of gevuld.
– Multiflora maxima: veelbloemige planten geschikt als bodembedekker.
– Non-stop: deze worden gekenmerkt door een uitbundige en langdurige bloei.
C. De enkelbloemige begonia´s
– Crispa marginata: Die hebben bloemblaadjes met een golvende en gekroesde rand die contrasteert met de rest van de bloem. De planten zijn erg compact en de planten zijn enkelbloemig.
– Bertini compacta: kortere plantjes met veel enkele bloei in drie opvallende kleuren: oranje, geel of wit.
2. De hangende soorten: deze zijn ideaal om in hangpotten of vazen te zetten en om vensterbanken te decoreren. Men noemt ze ook de Pendula.
Hierin onderscheiden we:
A. De grootbloemige hangende begonia´s (Pendula- Cascade): dit zijn hangbegonia´s met grotere afhangende bladeren en bloemen. Ze zijn ideaal voor hanging baskets.
B. De gewone kleinbloemige Pendula : deze hebben dunnere stengels en zeer veel bloemen, ze zijn bovendien prijsvriendelijk.
Combineren: modern groeperen en plezierig tuinieren
Begonia´s zijn op zichzelf prachtige bloemen. Ze brengen kleur in gelijk welke tuin of terras en het rijke assortiment zorgt voor de nodige afwisseling in kleur, bloemvorm, bladgrootte en bloei. Je kunt de bloemen ook combineren met andere planten of bloemen. Gezien de weelderigheid van de bloei, is de combinatie met ´fijnere´ planten het meest aangewezen.
Enkele voorbeelden:
– Groepjes van drie of meer grootbloemige dubbele of kroezelvormige (Fimbiata´s) begonia´s voorzien van tussen in aanplanten van fijnwit (Alyssum), blauwe Ageratum, overvloedig bloeiende gele Mimulis of zilverbladerige Cineraria maritima. Het betreft eenjarige planten die vlot verkrijgbaar zijn in tuincentra.
– Begonia´s omboorden met of combineren met zilverplantjes, blauwe Salvia en witte tabak Nicoteana.
– Kleinbloemige begonia´s komen het best tot hun recht te samen met fijne Alyssum of witte Chrysanthenum paludosum Snowland, en blauwe Ageratum.
– Hangende Pendulasoorten lenen zich het best tot een combinatie met een variatie van korte Campanula wit en blauw, fijn geel Sanvitalia Aztec-Gold en vooral blauwe of witte Lobelia. Voor die laatse combinatie voorzie je best wijdere hangpotten zodat de uitwassende hangbegonia´s voldoende ruimte krijgen voor de lange zomerbloei.
Om een optimale schoonheid en harmonie te verkrijgen is het goed de stelregel ´minder is meer´ aan te houden. Het heeft meer klasse en schept meer sfeer. Denk er ook aan dat niet enkel de bloemen- en plantenkeuze variatie schept, maak ook een afgewogen keuze van de hangpot, staande pot of vaas. Steenkleuren, metalen hangpotten, potten in betonkleur of mat glas geven de creatie een aparte aanblik. Wat je er ook mee doet, het zal je opvallen dat begonia´s bijzonder dankbare planten zijn voor je terras, tuin of balkon. Zoveel kleur en zoveel vreugde voor zo weinig moeite en voor zo lange tijd. Weinig bloeiende planten kunnen hier tegenop.
Praktisch
Wanneer planten?
In het voorjaar (februari-maart). Je plant de bollen met hun holle kant naar boven in potten of bakken op 15 à 20 cm van elkaar en bedekt ze met een dun laagje potgrond (1 cm). Je houdt de bakken in een normaal verwarmde kamer (16 à 18 °C). Zodra er blaadjes zichtbaar zijn, plaats je de bakken in het licht. Een vensterbank is een uitstekende plaats. Vermijd in het begin echter te fel zonlicht. Als alle vorstgevaar geweken is, mag je de bakken buiten zetten op hun definitieve plaats.
Hoe verzorgen?
Begonia´s verdragen direct zonlicht maar moeten op een zonnige standplaats zeer regelmatig gegoten worden. De beste standplaats bevindt zich in de halfschaduw buiten de wind. Begonia´s verdragen geen droge grond en floreren het best indien je ze elke veertien dagen wat bijmest. Voeg hiervoor mestkorrels of vloeibare meststof toe aan het gietwater. Verwijder ook regelmatig de verwelkte bloemen; dat bevordert de vorming van nieuwe bloemen. Begonia´s laten zich niet ontmoedigen door slecht weer. Ze bloeien bij elk weertype.
Last van hooikoorts?
Handig voor hooikoorstlijders is dat begonia´s geen enkele bedreiging vormen voor de slijmvliezen. De stuifmeelkorrels zijn immers zo zwaar dat ze direct op de grond vallen en niet zweven. Een andere troef van begonia´s is dat ze geen bijen of wespen aantrekken. Ook ratten, muizen en konijnen laten de de plant ongemoeid. Liefhebbers van begonia´s in volle grond, bijvoorbeeld in een bomenrijk gebied, hoeven dus niets te vrezen.
Hoe bewaren?
De begonia is een knol die je zelf kunt overwinteren en in de lente opnieuw kunt planten. De bloeiperiode is bovendien erg lang. De bloei duurt de hele zomer tot het optreden van de eerste nachtvorst. Voor strenge vorst optreedt, moet je de knollen uit de grond halen. Bewaar ze vorstvrij op een droge plaats tot in de lente en plant ze dan opnieuw.
Achterinfo over de begoniateelt
Begonia´s zijn een door en door Vlaams product. De teelt is een zuiver Oost-Vlaamse aangelegenheid die zich concentreert in Lochristi, Destelbergen en Laarne. De gemeenten zijn echt een uitstapje waard. Passeer er eens in de zomermaanden en geniet van de veelkleurige uitgestrekte begoniavelden. Er worden zowel begonia´s geteeld voor de productie van knollen als voor de aanleg van begoniatapijten. Die laatste bezorgen onze Vlaamse steden extra toeristen. In 1999 werden in totaal bijna 1,5 miljoen bloemen gelegd, verspreid over Brussel, Tienen, Tongeren, Leuven, Zottegem, La Louvière en Haarlem (NL). De tapijten worden aangelegd door de begoniatelers en hun vrienden en kennissen. Ook azaleatelers helpen een handje om de vele tienduizenden bloemen oordeelkundig te leggen. Per persoon mag je rekenen op een capaciteit van 5.000 tot 6.000 bloemen.
Enkele cijfers
De Vlaamse begoniateelt beslaat 138 ha waarvan 136 ha in Oost-Vlaanderen. Brabant en West-Vlaanderen zijn goed voor elk 1 ha. De begoniateelt zorgt voor een tewerkstelling van 254 arbeidskrachten, verdeeld over 110 bedrijven. België is de grootste exporteur van begonia´s. De exportwaarde bedroeg 357,2 miljoen BEF in 1998. Het merendeel wordt geëxporteerd naar Nederland. Andere belangrijke afnemers zijn Groot-Brittannië, Frankrijk, de V.S., Canada en Duitsland. De productie bedraagt 40 miljoen knollen op jaarbasis.
Oorsprong
Begonia´s zijn, zoals te verwachten valt, niet inheems. In feite komen ze enkel voor in tropische en subtropische streken van Azië, Afrika en Amerika. Hun aantal en diversiteit is er enorm. Er zijn meer dan 1.000 wilde vormen. Tel daar nog de veredelde rassen bij en je mag stellen dat de begonia´s een van de uitgebreidste geslachten zijn in de sierteelt. Zoals zo vaak is de plant genoemd naar een persoon. Dit keer naar Michel Begon, van 1682 tot 1685 gouverneur van Haïti. De Fransiscaan Charles Plumier uit Marseille bestudeerde er in zijn opdracht de flora en benoemde de plant, die al in de veertiende eeuw beschreven werd. De begonia is via Groot-Brittannië in België terecht gekomen. Het was de Gentenaar Louis Van Houtte die vaststelde dat de begonia uitstekend geschikt is om in volle grond te telen en zo startte de begoniateelt in het laatste kwart van de negentiende eeuw in Oost-Vlaanderen.
Bronnen Geert Devriese