Tuinonderhoud

Malus domestica ´Santana´, is schurfttolerant en goed productief. Zo´n 2% van de mensen in Noord- en Midden-Europa heeft last van appelallergie. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer driekwart van deze groep wel Santana wil eten omdat allergische reacties bij hen achterwege blijven na het eten van deze appel. Naast het voordeel voor mensen met een appelallergie heeft Santana meer voordelen: Santana is een zeer milieuvriendelijk te telen appelras.

In kwetsbare gebieden (veel sloten, geen windhagen) is de milieudruk op het oppervlaktewater als gevolg van appelteelt vaak groot. Met de teelt van Santana is deze milieudruk sterk te reduceren. Dit omdat het ras schurfttolerant is en minder vatbaar voor vruchtboomkanker en roze appelluis.

Oorsprong van ´Santana´ (Santana CPRO):

Malus domestica ´Santana´ is afkomstig uit Nederland (CPRO-DLO) en werd bekomen uit een kruising van ´Elstar´ x ´Priscilla´ (1978). Pas in 1996 kwam dit ras in de handel.


´Santana CPRO´ is een beschermd ras dat niet vrij vermeerderd mag worden.

Santana voor mensen met appelallergie

Mensen met appelallergie krijgen na het eten van deze verse appel relatief milde klachten in vooral mond- en keelholte. Deze klachten worden meestal wel als hinderlijk beschouwd en zijn voor velen aanleiding om geen appels meer te eten. Appelallergie kan gepaard gaan met allergie voor kersen, pruimen, bananen, druiven en andere vruchten. Daardoor komt het voor dat sommige mensen vrijwel geen vers fruit meer eten. Dit komt hun gezondheid uiteraard niet ten goede. ´Santana´ kan als zogenoemde hypo-allergene (verminderd allergene) appel voor veel mensen met appelallergie een uitkomst zijn.

Santana werd degelijk getest op allergie

Op basis van oriënterend onderzoek door Plant Research International en het Universitair Medisch Centrum Utrecht werd vermoed dat ´Santana´ en ook ´Topaz´ verminderde allergische reacties kunnen geven bij mensen met appelallergie. Onderzoek waarbij patiënten op uitgebreide schaal verse appels te eten krijgen was echter nog niet uitgevoerd. PPO-fruit heeft daarom het Universitair Medisch Centrum Groningen daartoe opdracht gegeven. In dit onderzoek zijn de appelrassen ´Santana´ en ´Topaz´ vergeleken met ´Golden Delicious´, het ras waarbij de allergische reacties het sterkste zijn. Bij de vijftien proefpersonen met appelallergie bleek de allergische reacties op ´Santana´ veel minder dan die op ´Golden Delicious´. Bij ´Topaz´ kon echter geen verminderde allergische reacties worden waargenomen.

 
´Santana´ is een kegelvormige appel met helderrode, soms gestreepte dekkleur. Driekwart van de mensen met appelallergie heeft geen of nauwelijks allergische reacties na het eten van Santana.

Miniketenonderzoek voor Santana

Het is niet zo dat bij alle mensen met appelallergie de allergische reacties na het eten van ´Santana´ wegblijven. Bij slechts de helft van de mensen blijven reacties weg en bij een kwart zijn de reacties beperkt. Bij de rest is de allergische reactie nog zodanig dan Santana voor hen geen optie is. Driekwart van de proefpersonen gaf aan Santana te willen gaan kopen. In het intersectorale PPO-project ‘De Smaak van Morgen´ wordt de komende twee jaar onderzocht wat de mogelijkheden zijn van het opzetten van een afzetketen voor deze doelgroep.
Ook in het project Schone Sloot speelt Santana een rol vanwege de milieuvriendelijke eigenschappen van dit ras.

Boomkenmerken van deze herfstappel (ook deels een winterras)

De Santana-boom is een sterke kopgroeier, die in de beginjaren moeilijk vertakt. De bomen hebben een steile takstand, zodat tijdig uitbuigen noodzakelijk is. De bomen kennen een opvallend late bladval. Op zeer groeikrachtige gronden kan best een zwakke onderstam gebruikt worden.

Dit ras is meestal goed bestand aan appelschurft (Vf-ras), maar zeer gevoelig voor meeldauw, waardoor dit ras enkel voor ervaren liefhebbers bruikbaar is. Na aanpassing of mutatie van de schurftpopulatie in onbespoten percelen kan Santana toch zeer gevoelig voor schurft zijn. De resistentie is immers gebonden aan één enkel gen, wat voor gevolg heeft dat er een kans bestaat dat ze doorbroken wordt door mutatie van de schurftschimmel.
Enkele onderhoudsbehandelingen tegen schurft worden daarom aangeraden. De bomen zijn meestal weinig vatbaar voor vruchtboomkanker en roze appelluis.
Jaarlijks tijdig dunnen is noodzakelijk om een goede vruchtgrootte te krijgen.


Ze worden meestal in driemaal geplukt, tussen einde augustus en half september, ongeveer gelijk met de pluk van Elstar.

Het is een grote, iets kegelvormige appel. De grondkleur is groengeel, terwijl er een helder- tot donkerrode, iets gestreepte dekkleur aanwezig is.
De rijpe vruchten kunnen na bewaring een matig vettige schil hebben. Te gebruiken vanaf einde oktober tot einde februari. Het vruchtvlees is tamelijk vast, sappig, knapperig en aangenaam friszuur met een goed aroma. De vruchten kunnen door meeldauw een netachtige verruwing vertonen.

 

 

Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec
Bloeitijd                          
Pluktijd                        
Bewaartijd                        
Groei Sterke groei met lange, matig vertakte takken.
Gebruik Tamelijk vaste, sappige, frisse, knappende en lichtzure appel met goed aroma.
Plantafstanden Hoogstam Halfstam Laagstam
8-10 meter
 met zaailingonderstam
6-8 meter
 met zaailingonderstam
Op 2 meter
op
M26
Goede bestuivers ´Santana´ bloeit middentijds en heeft goed stuifmeel. Kruisbestuiving is noodzakelijk. Geschikte bestuivers zijn o.a. ´Alkmene, ´Braeburn´, ´Delcorf´, ´Discovery´,  ´James Grieve´, ´Pilot´, ´Rubinette´, ´Topaz´ en ´Wellant´. Ook de sierappels ´Everest´, ´Golden Gem´ en ´Golden Hornet´ zijn bruikbaar.
Windvastheid Tamelijk goed windvast.
Opbrengst ´Santana´ is weinig gevoelig voor beurtjaren.
´Santana´ is een productief herfstras voor liefhebbers die toch aan een beperkte schurft- en meeldauwbestrijding willen doen. Het ras is matig belangrijk in de geïntegreerde beroepsfruitteelt. 
Vooral voor biologische fruittelers kan dit ras interessant zijn.

 

Gevoeligheid voor ziekten Meestal niet vatbaar voor appelschurft. Erg vatbaar voor echte meeldauw. Meestal weinig vatbaar voor vruchtboomkanker en roze appelluis.
Bij voorkeur enten op zwakkere onderstammen zoals ´M26´ en ´M9´

Zie ook de ziekten en plagen lijst van appelen in de tuindokter PDF-bestanden op de TKPLUS cd-rom