Als mensen met een vijver, ergens een hekel aan hebben, dan is het wel een te veel aan alg, en laat dat nou meestal gebeuren in het voorjaar. Een explosie van algen. Hoe kan dat nou? Wanneer het voorjaar er weer aankomt, krijgen we weer last van kriebelende (tuin) vingers. Het liefst wil je al de hele dag in je tuin en bij de vijvers rommelen, maar helaas, zoveel is er nog niet te doen….En het is er ook nog wel een beetje te koud voor. Vooral als je met je handen in het water zit, kan je ze na een tiental minuten niet meer bewegen. Het is er ook nog wel een beetje te vroeg voor, om nu al te gaan ´rommelen´ in je vijver. Het ijs van de vijver is nog niet zolang weg, en af en toe is er nog nachtvorst. De vissen liggen nog stil, en hoeven nog niet gevoerd te worden. De salamanders en de kikkers zijn nog in hun winterslaap. Dus eerst maar wachten dat de temperatuur van het water stijgt tot zo´n 10 graden, en dan mogen we weer 😉
Dan komen ook gelijk de eerste problemen de hoek om kijken. Algen! Als mensen met een vijver ergens een hekel aan hebben, dan is het wel een te veel aan algen, en laat dat nou meestal gebeuren in het voorjaar. Een explosie van algen.
Hoe kan dat nou?
Algen zijn ook planten en ze maken gebruik van dezelfde voedingsmiddelen als andere vijverplanten. Alleen hebben zij het vermogen, om zich ongelofelijk snel te vermenigvuldigen als er voldoende voedsel aanbod is. Dat geldt vooral voor zwevende algen. Die kunnen een vijver binnen een paar dagen veranderen in een ´kuip met groene soep´. In het vroege voorjaar kan er soms korte tijd sprake zijn van algenbloei omdat de zuurstof – of waterplanten nog niet groeien, dan hebben het algen de nodige voedingstoffen in overvloed om een explosie te veroorzaken. Als je vijver verder in orde is, dit wil zeggen een goede balans van water- en zuurstofplanten en een goede waterkwaliteit, dan zal de algengroei minder worden, nadat de andere planten beginnen te groeien.
Maar er kunnen natuurlijk nog veel meer oorzaken zijn…..
Vijvers die de hele dag in de volle zon liggen, en waar niet genoeg of de goede planten instaan, die een deel van het water oppervlakte bedekken (zonlicht is de grootste vriend van algen, half zon, half schaduw is de beste plaats). Ligt je vijver wel in de volle zon, dan is een waterlelie natuurlijk een uitkomst. Ook kikkerbeet, watergentiaan, krabbenscheer, waternoot, etc. geven voldoende schaduw. En! een zeer nuttig zuurstofplantje, die ook het water oppervlakte bedekt, is het puntkroost (Lemna trisulca). Deze kleine plantjes vermeerderen zich enorm snel en vormen al gauw hele plakkaten. En het is een zuurstofplant, dus zorgt en voor schaduw en voor zuurstof in je vijver. Maar regelmatig een deel verwijderen is echt nodig, anders zit binnen de kortste tijd je hele vijver er vol van.
- Veel te veel vis in de vijver, veel uitwerpselen dus een teveel aan voedingsstoffen. De vissen teveel voeren: weer een te veel aan voedingsstoffen.
- Een verkeerde randafwerking waardoor (bemeste) grond in de vijver komt: weer een teveel aan voedingsstoffen.
- Het uitzetten van de filter in de winter waardoor er geen of onvoldoende micro-organismen zijn om het water te zuiveren in de lente.
En dan nog een fout die bijna iedereen maakt, ook ik tegen beter weten in, ahum (soms dan he 😉 is het té vroeg kopen van waterplanten.
Komt ie: “Koop nooit waterplanten voor 1 mei!“
Ja, ja weet u, het is vreselijk moeilijk, maar je maakt het alleen maar erger, ja echt, het is waar 😉
Het staat allemaal wel weer leuk, en lekker groen en fleurig enzo, maarrrrrrrrr die planten zullen verslijmen in het water omdat de temperatuur nog te laag is en planten hebben warmte nodig om te groeien. Nou tel maar op, plantjes kopen > staat leuk hé? > ja, lekker weer een beetje groen in de vijver > ja, wel hé, maar doet het nou? > Sjah, ze gaan een beetje dood > Verdorie! Huppakee, weer een zooitje verkeerde stoffen in je water….dus probeer jezelf een beetje in toom te houden tot 1 mei, kan je daarna lekker veel kopen 😉
Nog een heel belangrijk punt is dat je je vijver elke week gewoon moet verversen! Zo´n 10% van de vijver inhoud! Doe je dat niet, dan dikt het water in. De schadelijke stoffen blijven erin (ook met een filter!) met alle gevolgen van dien, meer algen etc. Dit is dus niet bijvullen…..maar echt het water er uit pompen (kan je met dat water je tuin ermee besproeien bv.) Dit is echt een heel belangrijk punt, waar veel mensen nooit aan denken!
En nu ga ik het nog moeilijker maken….als er draadalg in je vijver zit, betekent dat je weer een goede waterkwaliteit hebt! Alleen kan draadalg erg irritant zijn… Hele planten kunnen ze over woekeren. Als er een te veel aan draagalg is, kan je het beste met een stokje de langste slierten eruit draaien….maar besef wel, dat in deze algen het meeste dierenleven zich voortplant of weet te overleven! Bijvoorbeeld kikkervisjes, salamanderlarven en jonge vissen kunnen daar perfect in schuilen en voedsel uit halen. Dus probeer niet een steriele vijver te creëren, maar geef het jonge grut ook een kans.
Maar heb je na dit gelezen, en er alles aan gedaan, nog steeds last van zweefalgen, dan raad ik je aan om een UV lamp te kopen.
Deze lamp dood alle zweefalgen, en geeft je binnen drie weken een goed resultaat. Dit kan in combinatie met een biofilter, kan ook zo gekocht worden. En valt best mee, wat prijs betreft.
Ga geen! chemische middeltjes kopen (ja weet het, de tuincentra´s staan er vol mee) en ze beloven van alles, maar… de algen gaat er wel weg mee, een tijdje dan hé, maar dan begint de ellende opnieuw….het dood niet alleen de algen, maar ook allerlei andere bio-organismen, die dus weer de algen etc. bestrijden. Dan kom je in een cirkel, waar je niet meer uit komt, middeltje dit, heldere vijver voor een week of wat, weer groen, hup weer een middeltje erbij, en ga zo maar door…
Mijn advies is, zorg voor voldoende zuurstofplanten, nee niet hier en daar een bosje, maar hele pollen in de vijver, ook vele waterplanten zorgen voor dat ze de te vele voedingstoffen uit de vijver halen, denk maar aan een gele lis, en vele soorten riet. Hier kom ik nog op terug, maar ga niet met chemische middelen aan de gang, echt, je maakt meer stuk dan dat je goedmaakt!
Niet te veel vissen, niet te veel voeren, water op z´n tijd verversen, een goede biofilter, eventueel met UV-lamp, en dan komt het best wel goed. Maar de natuur heeft tijd nodig…meer tijd dan wij willen, het moet gelijk kraak helder zijn en alles moet groeien, de vissen mogen niet dood gaan of ziekten krijgen, maar dat gebeurt bijna elke vijver beginner. En een troost, ook bij mensen die al jaren lange ervaring met vijvers hebben gebeurt dat ook. Alleen die grijpen niet gelijk naar allerlei middeltjes, maar proberen na te gaan waar het fout is gegaan en proberen dat op een natuurlijke manier op te lossen……
Bronnen Jolanda Krijnen 2001, bewerking Rudi Van Overloop 2008.
