Het geslacht Mahonia bestaat uit ongeveer 70 soorten en behoort tot de zuurbes familie (Berberidaceae). Eén groep komt van nature voor in Midden en Noord-Amerika, de andere uit Oost Azië. De Aziatische soorten onderscheiden zich door de zeer dikke, stekelige bladeren en de meestal lange bloeiwijze.Een bijzondere en zeldzame soort is wel Mahonia napaulensis.
Mahonia napaulensis is een wintergroene struik die in haar thuisland een hoogte van 3 tot 5 meter kan bereiken. In ons klimaat wordt zij echter zelden hoger dan 2.5 meter. De geveerde bladeren zijn zeer groot: 60 tot 75 cm lang, en bestaan uit 17 tot 27 blaadjes.
Deze zijn leerachtig, langwerpig eirond en gewoonlijk 5 tot 10 cm lang
met spitse top. Ze zijn zwak glimmend met 2 tot 6 scherpe tanden aan weerszijde. Het eerste paar blaadjes is kleiner en breder dan de rest.
De eindstandige bloemtrossen staan in clusters van drie of vier stuks, breed spreidend en zijn tot 30 cm lang. Ze zijn geel of lichtgeel van kleur met een sterk zoete geur. De bloeitijd is variabel, maar valt tussen november en maart.
De vrucht is een paarse bes met een blauwachtige zweem.
Mahonia napaulensis komt van nature voor in N.O. India, Nepal en Bhutan, in meest groenblijvende bergbossen op een hoogte van 1500 tot 3000 meter.
In Nepal worden de vruchten vers gegeten of ingemaakt voor later gebruik. Ze werken urinedrijvend en ontspannend. Het sap van de bast wordt gekookt, en (afgekoeld) in het oog gedruppeld tegen oogontsteking. De bast wordt gebruikt voor kleurstof.
Deze soort is ook bekend onder de naam Mahonia acanthifolia.
Deze mahonie struik is bij uitstek geschikt voor aanplant in de schaduw of half schaduw, op een zure, vochtige grond. Ook doen ze het goed onder bomen en hoge heesters die tevens voor beschutting zorgen die
voor deze soort vereist is. Ze verdragen wel zon en droogte, maar dan zijn ze minder vitaal en gevoeliger voor vorst. Op een beschutte plek komt deze prachtige winterbloeier als solitair goed uit de verf, maar ze kan ook in een gemengde beplanting worden toegepast. Mahonia´s zijn goed te snoeien. Men doet dit het best rond half maart.
Bron: Ir. M.H.A. Hoffman: Mahonia ×media en verwanten. Gepubliceerd in Dendroflora Nr. 37 2000.
