Bomen in de tuin: 15 aanraders voor tuinen, straten en parken

Het Bomenboek van Boomkwekerij Udenhout is de laatste jaren uitgegroeid tot een standaardwerk voor veel tuinarchitecten, gemeentelijke groendiensten en tuinaannemers voor het bepalen van de juiste bomenkeuze. Het Bomenboek is opnieuw flink onder handen genomen. Sinds september 2005 is deze nieuwe versie verkrijgbaar bij de Nederlandse boomkwekerij Udenhout bv. Naast de gebruikelijke beschrijvingen, zijn er een heleboel nuttige tips en adviezen opgenomen over het correct aanplanten van bomen op de juiste plaats, een onderwerp dat voor bomen van levensbelang is. Dit Bomenboek kan besteld worden via de website
www.udenhoutbv.com. Hierna volgen enkele aan te bevelen bomen voor tuinen en parken:

	Een eerste aanrader is Malus ´Evereste´, een bladverliezende boom of struik met kale takken en twijgen. Hij werd verkozen tot boom van het jaar 2004. Deze schurftvrije boom, die laat in het jaar zijn blad verliest, bloeit rijkelijk in witte, typische appelbloesemtrossen. De takken zijn sterk hangend, is daarom een treurvorm. De in het najaar verschijnende vruchten zijn geel-oranje en worden donkerder na rijping. Vruchten klein (15-20 mm). Mooie oranje gele herfsttint.
	De Japanse sierkers of Prunus serrulata ´Kanzan´ wordt nog al te vaak foutief aangeduid als ´Hizakura´. De echte Hizakura is echter maar enkel bloemig! Kanzan is een sterke groeier met een breed-vaasvormige kroon. De bladeren lopen gelijktijdig met de bloemontwikkeling bronskleurig uit. Dit is de beste en meest gebruikte Japanse sierkers met dichte bundels dubbele, roze bloemen (gevuldbloemig). Mooie solitairboom voor parken en plantsoenen en als laan- en straatboom op groenbermen in bredere straatprofielen. Zeer waardevol en sterk. Wanneer de boom in bloei staat is het werkelijk een plaatje in de tuin.
	Cornus kousa ´Milky Way´ is een 4 tot 6 meter hoge, breed opgaande struik of kleine boom. Als jonge plant groeien ze sterk opgaand met een vaasvormige kroon, later met wat meer overhangende takken. Het blad is donkergroen en vertoont een prachtige herfstverkleuring naar purperrode tinten. Zeer rijk bloeiend met de gekende roomwitte bracteeën. De bloei valt omstreeks juni, 2-3 weken later dan Cornus florida. De vrucht is op een aardbei gelijkende rode schijnvrucht van 2.5 cm groot. Dit is een leuk boompje voor allerlei tuinen en de verfraaiing van diverse plantenvakken.
	Prunus avium ´Plena´ is afkomstig uit Frankrijk. Het is een boom met een breed piramidale kroon, die in april-mei overladen is met witte gevulde bloemen. In het najaar een bijzonder mooie oranjerode herfstkleur. Deze sierkers draagt geen vruchten. Uitermate geschikt voor vochthoudende, vruchtbare, kalkrijke en leemhoudende gronden. Laan- en straat boom voor breed straat profiel, ook uitermate geschikt voor in parken.
	Magnolia loebneri ´Merrill´ is een selectie uit het Arnold Arboretum in de USA van een hybride van Magnolia kobus x Magnolia stellata. Deze cultivar vormt als regel een meerstammige boom met een breed-eironde kroon van circa 7 m hoog en 7,5 m breed. Maar is ook zeer geschikt om als hoogstam te kweken. De zuiver witte bloemen hebben 12 tot 15 forse kroonbladeren van 6-7 cm lang en 2-3 cm breed. Je kan ze gerust rekenen tot de grootste bloemen binnen het Magnolia loebneri sortiment. Bloeit vroeg en rijkelijk, ongeveer tegelijk met de stermagnolia van begin april tot eind april. Geschikt voor gebruik als laan- en straatboom.
	Deze boom wordt nog al te vaak aangeboden als Catalpa bungei. Maar de échte Catalp bungei uit Noord-China is bij ons niet in cultuur. Deze bolcatalpa Catalpa bignonioides ´Nana´ is een geënte cultivar. De cultivarnaam ‘Nana’ duidt op een kleine of dwergvorm. Opvallend aan de boom zijn de grote bladeren. Ze hebben een fraaie lichtgroene kleur. De bladeren maken dat we een standplaats voor een bolcatalpa zeer zorgvuldig moeten uitkiezen: wind- en zoutgevoeligheid!! De boom komt trouwens zeer laat in blad: begin juni. Voordat de bladeren in de herfst afvallen, worden ze zwart. Hij bloeit bijna nooit. Een boom voor elke tuin die ook in struikvorm kan aangeplant worden.
	Ulmus ´Columella’ is een nieuwe iep, speciaal in 1988 door kruising gekweekt op resistentie tegen de iepziekte. Columella heeft een smalle, zuilvormige groei en wordt circa 12 meter hoog met een wat doorzichtige kroon. De boom heeft een mooie regelmatige stamvorm en het bekende fijn getande blad van de gewone iep. Het blad is dus vrij klein, heldergroen en gekroesd en loopt vrij laat uit. Het is een goede groeier, maar langzamer dan de cultivars Belgica of Dodoens. Het is vrijwel zeker dat Columnella resistent is tegen de iepenziekte. Door de opvallende slanke vorm zeer goed geschikt voor straat- en laanbeplantingen in het stedelijk groen. Er zijn in de handel ook bomen ook op eigen wortel beschikbaar. Een zeer goede aanwinst in het iepen assortiment.
	Tilia tomentosa ´Terry´ is zonder meer een aanwinst voor het sortiment van zilverlindes. Dit is een door Boomkwekerij Udenhout uit Hongarije geïmporteerde, kegelvormige zilverlinde. Deze langzame groeier met een regelmatige compacte kroon is geheel ziektevrij. Zeer geschikt voor laan- en straat beplanting.
	De hemelboom of Ailanthus altissima is afkomstig uit China. Deze snelgroeiende, hoge boom heeft een grillige kroon en doorgaans een vergaffelde stam. Het groot, onevengeveerd blad kan tot 40-60 cm groot worden. Het is een goede park- en laanboom geschikt voor vele grondsoorten, ook op lichtere zandgronden. De vrij losse kroonvorm is redelijk lichtdoorlatend. Goed bestand tegen luchtverontreiniging en vrij windbestendig. Verdraagt verharding zeer goed. Kortom een boom met een mooie grillige habitus.
	Betula nigra is een bladverliezende boom afkomstig uit het oostelijk deel van de V.S. Het is een grillige en onregelmatige kroon met afstaande tot overhangende takken en slappe twijgen. De stam vergaffelt zich al op kroonhoogte. De bladeren zijn min of meer ruitvormig en glanzend donkergroen met een opvallende gele herfstverkleuring. De bast bij jonge bomen is zilverwit tot grijs, sterk afbladderend in opkrullende, papierdunne stroken die lang aanblijven. De stam en oudere takken zijn zwartbruin gekleurd. De mannelijke katjes verschijnen in de late herfst. De vrouwelijke katjes in de lente boven de mannelijke katjes in kleine groepjes. Bestuiving in de lente. Knoppen zwart. Twijgen aan de top behaard. Deze boom groeit op iedere grondsoort en verdraagt goed droogte en vocht.
	Acer freemanii ´Jeffersrede´ staat nog vaak gecatalogeerd als Acer freemanii ´Autumn Blaze´. Deze cultivar is ontstaan uit de kruising van Acer rubrum x Acer saccharinum. Karakteristiek voor deze boom is de opgaande vorm en een attractief, groen blad met een perfect rode herfstkleur. Het blad blijft in de herfst lang hangen. Breedte 6m hoogte 10 tot 11 m. Verdraagt goed droge standplaatsen.
	Tilia europaea ´Euchlora´ of krimlinde is een grote boom tot 15-20 m hoog en 6-8 m breed, met een kegelvormige kroon waarvan de lager geplaatste takken en twijgen diep doorhangen. Vormt daardoor een soort bijenkorfmodel. Het blad is ovaalrond, glanzend donkergroen. Zeer rijk en vrij laat bloeiend. Deze linde heeft weinig last van bladverbranding en van het zogenaamde druipen maar kan soms wel lijden onder de slakvormige bastaard rups aan de zonzijde. Het is een goede laan- en straatboom, maar behoeft dan wel tijdig opsnoeien in verband met neerhangende takken.
	Gleditsia triacanthos ´Sunburst´ is afkomstig uit U.S.A en groeit minder krachtig dan de gewonde soort. Deze boom groeit uit tot een matig grote, brede piramidaalvorm. In de jeugd met een sterk spreidende kroon groeiende. Het klein en fijn blad is aan de nieuwere scheuteinden goudgeel, later verkleurend naar geelgroen. Een sierlijke parkboom, deels ook geschikt als laanboom op groenbermen en op windbeschutte plaatsen. Algemeen een mooie open habitus.
	Acer campestre ´Elsrijk´ is een cultivar die afkomstig is uit Nederland en veel aangeplant wordt als groenstrook. Als boom groeit hij uit tot een decoratieve vorm van 10 m hoog in de vorm van een mooi gesloten, breedkegelvormige, later breedeivormige kroon. Het blad is donkergroen en kleiner dan bij de soort. Elsrijk doet het ook goed op moeilijke plaatsen en op normale tuingrond. Als jonge boom gemakkelijk met vaste planten te combineren maar op den duur alleen sterkere bosplanten. Door zijn uniforme groei en matige omvang ook uitstekend geschikt voor laan- en straatbeplantingen, vooral op open groenbermen.
	Pterocarya fraxinifolia is afkomstig uit Kaukasus, Klein-Azië, Noord-Iran. Het is een tamelijk snel groeiende boom, 12-20 m hoog, met een breed spreidende en zware kroon. De schors is diep ingesneden. De bomen maken veel zware wortelopslag rond de stam, vooral op vochtige plaatsen. Heeft dikke, geelbruine twijgen met roestbruine, naakte knoppen. Het blad is oneven geveerd, frisgroen, 25-45 cm lang, blaadjes 8-12 cm. Vooral de 20-40 cm lange vruchtkatjes met tweevleugelige nootvruchtjes zijn zeer decoratief. Deze parkboom is geschikt voor vochtige, vruchtbare gronden. Niet geschikt voor aan de kust. Groeit ook goed op diep doorwortelbare vruchtbare en vochthoudende bodem als zware laanboom in de verharding. Dan de jonge kroon tijdig opsnoeien vanwege de laag neerhangende takken.