Voor de meeste plantensoorten is er geen groeistofbehandeling nodig. Voor enkele plantensoorten is het toch nuttig om een groeistofoplossing te gebruiken. Meestal worden de stekken na het knippen gebusseld, geëtiketteerd en ingekuild op een beschutte plaats. Na een vorstperiode moeten de stekken terug aangedrukt worden. Sommige plantensoorten kunnen ook rechtstreeks in pot, onder glas gestekt worden. In maart – april, voor de stekken volledig geworteld zijn moeten ze afzonderlijk in volle grond uitgeplant worden. Voor een optimale groei moet de grond onkruidvrij, goed bemest en bewerkt zijn. Om een optimale groei te bekomen kan je best de bloemen regelmatig verwijderen. Hou de grond onkruidvrij door regelmatig te hakken of te schoffelen.
8. Groeistofbehandeling
Bijvoorbeeld met Rhizopon A (I.A.Z.) – 50 mg per liter, Rhizopon B (N.A.Z.) of Rhizopon AA (I.B.Z.) 1%. Worden de stekken behandeld met groeistoffen, dan moet dit gebeuren onmiddellijk na het snijden van de stekken. Men plaatst de winterstekken met de basis (2 – 3 cm) in de groeistofoplossing. Meestal is dit voor 24 uur. Om de basis van de stekken iets te laten drogen, worden ze na het opzuigen ondersteboven in een tochtvrije, onverwarmde ruimte geplaatst.
9. Verdere behandeling van de winterstekken
Na het snijden van de stekken of na de groeistofbehandeling binden we ze in geen te dikke bussels. Indien er teveel stekken in één bussel zitten, dan kunnen de middelste van de bussel uitdrogen. Als men maar één ras of cv. stekt dan kan men de stekken ook los inlegeren. Voor het binden gebruikt men liefst synthetische koord, welke niet rot in de grond. In de bussels moeten alle winterstekken onderaan goed gelijk zitten. Men let er eveneens op dat alle stekken met de ogen in de goede richting zitten (te zien aan het bladmerk). Men moet de bussels steeds voorzien van goed leesbare etiketten. Op de etiketten vermeldt men zeker de cultuurvariëteit (of het ras) en eventueel ook de datum. Sleufetiketten steeds met potlood of met speciale stiften beschrijven!
10. Het inkuilen van de winterstekken op een schaduwrijke plaats:
Men zal de winterstekken of houtstekken tijdelijk bewaren of inkuilen op een beschutte plaats, waar geen zon komt.
Een noordenmuur is ideaal omdat men hier minder temperatuurschommelingen heeft en omdat de winterstekken hier niet zo vlug zullen uitlopen en dus meer tijd kunnen besteden aan callusvorming en wortelaanleg.
Belangrijke punten bij het inkuilen of inlegeren van de winterstekken
De kuilplaats moet boven water liggen, anders rotten de stekken. Op droge grond moet men de stekken zo recht mogelijk inkuilen. De basis van de winterstekken moet men goed aandrukken om uitdrogen te voorkomen
De bussels worden lijn na lijn ingekuild 1/3 boven de grond. Tussen de lijnen moet men een voetbreed open laten om terug te kunnen aantrappen na een vorstperiode. Indien nodig moet men de kuilplaats kunnen beschermen met netten of rietmatten tegen uitdrogende oostenwind en tegen de vogels. Vogels kunnen in de winter de knoppen beschadigen bij rode- en witte trosbessen!
11. Winterstekken in container of pot plaatsen
Een nieuwe trend in de boomkwekerij is het rechtstreeks plaatsen van de winterstekken in de eindcontainer (onder glas). Men plaatst einde december bijvoorbeeld 2 of 3 winterstekken in één containerpot.
Deze methode geeft reeds goede resultaten bij de volgende gewassen: Ribes nigrum, Hibiscus syriacus, “poten” van Platanus acerifolia, Ribes sanguineum en Salix sachalinensis ´Sekka´.
12. Het uitplanten van de winterstekken
Voordat de stekken echt beginnen te wortelen, moeten ze in de volle grond uitgeplant worden! Meestal gebeurt het uitplanten in de maanden maart-april. De grond moet ontdooid zijn en mag ook niet te nat zijn.
Grondvoorbereiding
De grond waarin men de winterstekken gaat uitplanten moet een goede structuur (niet te nat) en een hoog humusgehalte hebben. Gebruik geen verse stalmest.. Een ideale groei krijgt men als het perceel 1 of 2 jaar tevoren met stalmest is bemest.
De basis van de winterstekken moet goed in contact komen met de grond. Men moet dus goed aantrappen na het uitplanten. De stekken worden zo recht mogelijk in de grond gestoken.
De beworteling van winterstekken is op zwarte plastiek meestal veel beter dan in de gewone volle grond. De zwarte plasticfolie moet wel gespannen worden op vochtige grond, welke vrij is van wortelonkruiden.
De stekafstand is afhankelijk van de plantensoort
Sierheesters en bessenstruiken: 40 x 30 cm.
Pruim- en peeronderstammen: 40 x 20 cm.(Soms ook 50 x 10cm)
De winterstekken worden half tot twee derde van hun lengte in de grond gestoken. Op nattere grond steekt men de stekken minder diep dan op drogere gronden.
13. Zorgen na het uitplanten van de winterstekken
De stekken moeten vrij blijven van onkruid. Bij gebruik van zwarte plastiek is dit meestal geen probleem.
Bij sommige plantensoorten (o.a. de voorjaarsbloeiers) moet men de bloemen wegnemen. o.a. Weigelia, Forsythia en Ribes-soorten.
Bij te sterk instralende zon moet men schermen. (Praktisch is dit niet altijd mogelijk!)
Regelmatig hakken bij droog weer.
14. Planten te vermeerderen door winterstekken
14.1. Onderstammen
Deze onderstammen stekt men bij voorkeur in de maanden november en december, vóór er strenge vorst is geweest.
Soorten
Prunus domestica insititia ´St Julien A´ en Prunus domestica ´Brompton´. ( = Pruim- en perzik- abrikoos- en amandelonderstam)
Goed stekhout moet grijsachtig van kleur zijn. Het topgedeelte van een twijg is meestal groen van kleur (te kruidachtig) en is ongeschikt voor winterstek. Stektijdstip bij voorkeur november.
De kersonderstam Prunus avium ´Colt´ kan men vermeerderen door winterstek of houtstek.
De (Pyrus) peeronderstammen:Cydonia oblonga ´Kwee A´, ´Kwee Adams´ en ´Kwee C´.
14.2. Fruitgewassen
Houtig kleinfruit (bessen)
-
Ribes rubrum (rode bes), Ribes nigrum (zwarte bes), Ribes ´Jostaberry´ (jostabes): stektijdstip: januari of februari.Stekken lukken meestal zeer goed.
-
Ribes uva-crispa (kruisbes, stekelbes) : stektijdstip oktober-november.Hielstekken geven een betere beworteling dan gewone stekken. Gebruik enkel heel stevige eenjarige twijgen.
Andere wortelechte fruitsoorten
-
Actinidia deliciosa (kiwi): stektijdstip van begin december tot half januari. Middelmatig dikke eenjarige twijgen. De stekken zijn 10-15 cm lang, hebben korte internodiën en worden onderaan licht verwond. Een groeistofbehandeling van I.B.Z. (Rhizopon AA 1%) of N.A.Z. (Rhizopon B) is noodzakelijk. Rechtstreeks stekken in potten onder glas bij een temperatuur van 20-24°C. Stekmedium perlite + stekgrond
-
Cydonia oblonga:Als fruitsoort zelf (voor de vruchten!). Sommige rassen van kweeperen of kweeappels wortelen gemakkelijk.
-
Morus nigra (zwarte moerbei): Winterstekken nemen van meerjarig hout, begin december en onmiddellijk inpotten in containerzakken. In een vorstvrije serre overwinteren.
-
Sambucus nigra (vlierbes): de stekken bovenaan en onderaan door de knopen knippen om te voorkomen dat er water in het holle merg blijft staan en om te voorkomen dat de schimmels onderaan de stek gaan rotten.
-
Vitis vinifera (druiven): stektijdstip januari – februari. (= ook snoeitijdstip!). Normale winterstekken of krukstekken van ca 25 cm lang kunnen buiten ingekuild worden. Eenoogstekken en lidstekken kunnen ook rechtstreeks in potten onder glas gestekt worden.
14.3. Sierstruiken, sierbomen en bosbomen
-
Ampelopsis (wilde wingerd)
-
Buddleia davidii– vlinderstruik (november)
-
Chaenomelis speciosa ´Rubra´ en Chaenomeles japonica – sierkwee, dwergkwee: opzuigmethode met Rhizopon AA is noodzakelijk (6-8uur). Stektijd november – februari.
-
Cornus alba
-
Cotoneaster maupinensis
-
Deutzia scabra
-
Forsythia – Chinees Klokje: liefst de ondereinden van 2-jarige takken gebruiken en dit bovenaan en onderaan door een knoop snijden
-
Hibiscus – Septemberroos, altheastruik, Chinese roos: winterstekken onder glas.
-
Hydrangea paniculata – pluimhortensia: februari
-
Ligustrum ovalifolium (liguster)
-
Lonicera (kamperfoelie, honingbes)
-
Polygonum of Fallopia – duizendknoop: winterstek in potten onder glas
-
Philadelphus (boerenjasmijn)
-
Platanus acerifolia (nov.)
-
Populus alba en Populus nigra (populier): ook zeer lange stekken van 2 meter lang kunnen gebruikt worden. Eventueel ook kopstekken.
-
Ribes sanguineum(rode sierbes), Ribes alpineum en Ribes odoratum – gele geurende sierbes (syn. Ribes aureum)
-
Salix (wilg)
-
Spiraea arguta (spierstruik)
-
Tamarix
-
Weigelia
