Vermeerdering d.m.v. oogstekken en wortelstekken kan men toepassen bij bepaalde sierheesters en bij sommige fruitgewassen. Bij druiven worden in januari of begin februari de oogstekken in potten gevuld met stekgrond gestoken en onder glas vorstvrij gehouden.De eenoogstekken kunnen verticaal of horizontaal geplaatst worden. Uitplanten in volle grond vanaf half mei.
Bij planten met ogen (knoppen) op hun wortels kan men wortelstekken nemen. Wortelstekken kan in de herfst en in het voorjaar toegepast worden. De wortelstukken worden in potten gevuld met een luchtige stekgrond gestoken en vorstvrij gehouden.
1. Oogstekken als winterstek of houtstek
Plantensoorten
Deze methode wordt soms toegepast bij Vitis vinifera (druivelaar) en Aristolochia (= Duitse Pijp). Men gebruikt hiervoor stevige éénjarige uitgerijpte twijgen. Elke stek draagt slechts één oog. Het stektijdstip is in de maanden januari – februari (= Snoeitijdstip van druiven).
Methode van werken bij oogstekken
Ongeveer 2 cm boven en onder een goed gevormd oog knipt men de stekken af. De steklengte is dus 4 – 5 cm. De onderkant wordt soms lichtjes schuin afgeknipt. De stekken worden in een serre geplaatst in stekteilen (of potten) of in een stekbak. Het oog komt net boven de grondoppervlakte te zitten. Men kan de stekken rechtop (verticaal) plaatsen, maar het mag ook horizontaal. Men let goed op dat de basis van de stekken steeds in de grond zit. De stekken niet op hun kop plaatsen! Aan de basis van de stekken goed aandrukken na het steken! Zodra de stekken geworteld zijn, kan men ze afzonderlijk inpotten in normale, voedselrijke potgrond.
 |
Uitplanten van oogstekken
Het uitplanten gebeurt zodra het vorstgevaar geweken is. Meestal gebeurt dit uitplanten tijdens de maanden mei- juni.
Voor- en nadelen van éénoogstekken
Het vermeerderen d.m.v. éénoogstekken van druiven is interessant om van weinig stekhout veel nieuwe planten te bekomen. De slagingskans is meestal groter dan bij het winterstekken (normale winterstekken) in de volle grond. Men kan de groeiomstandigheden immers beter controleren. Het nadeel is echter dat men een serre nodig heeft en dat de planten na een groeiseizoen meestal zwakker zijn, dan planten bekomen van winterstekken uit de volle grond.
2. Wortelstekken
Waarom planten vermeerderen door wortelstekken? Sommige planten hebben op hun wortels ogen (knoppen) staan. Als men een stuk wortel afsnijdt, dan kunnen hierop scheuten ontstaan. (Op de wortels worden adventieve knoppen gevormd). De ogen ontstaan in het cambium van de wortels. In de praktijk wordt wortelstekken weinig toegepast.
Voordelen van wortelstekken?
– Het is een eenvoudige werkwijze.
– Het geeft weinig teeltproblemen.
– Men heeft snel resultaten.
– Sterke groeikracht indien de wortelstekken van jonge planten komen.
Voorbereiding
Men bekomt het uitgangsmateriaal van moederplanten welke men rooit, voor verkoop of om te verplanten. Men tracht daarom moederplanten met een sterke groei te bekomen. Men voorziet de bodem van de nodige voedingselementen. Tijdig behandelen tegen ziekten en beschadigingen. Een sterke plantengroei geeft een groot, jong wortelgestel en dus veel wortelstekken. De meest actieve worteldelen bevinden zich aan het begin en aan het einde van de wortels.
 |
| Wortelstek van Prunus avium (kersonderstam) |
Methode van werken
De moederplanten worden in de herfst gerooid en daarna worden onmiddellijk de stekken afgenomen. Sommige schimmelgevoelige planten zal men pas in het voorjaar stekken. Meestal zal men de meeste grond verwijderen van de wortelstekken en vervolgens de stekken ontsmetten met een fungicide. Het substraat moet zeer luchtig zijn, omdat de wortelstek veel zuurstof nodig heeft. Als men de wortelstekken in de gewone grond plaatst, dan zal de bodem tot op 15 – 20 cm goed doorlaatbaar moeten zijn.
Men kan de stekken ook plaatsen in 7 cm – potten of in stekteilen. Men brengt na het verticaal plaatsen van de stekken, een goede halve cm van een zeer luchtig substraat (zand) boven op de stekken.
Bij een temperatuur van minimum 10°C., krijgt men snel resultaten. Gestekt in de winter kan men de bekomen planten in mei inpotten of verpotten. Men kan ook de stekken plaatsen in een koude serre.
Welke planten kan men vermeerderen d.m.v. wortelstekken?
Hippophae rhamnoides, Actinidia deliciosa (kiwi), Aralia elata, Aristolochia, Asimina triloba (pawpaw), Buddleja, Campsis radicans, Chaenomelis, Clerodendron, Cytisus, Elaeagnus (stekken in voorjaar), Ficus carica (vijg), Hibiscus, Hippophae rhamnoïdes (duindoorn), Phlox paniculata, Populus alba, Prunus avium (kersonderstam), Rheum rhabarbarum – rabarber (februari – maart), Rhus (stekken in voorjaar), Robinia, Rubus idaeus, Rubus fruticosus en Wisteria.
 |
 |
| Hippophae rhamnoides – duindoorn Vitaminerijke heester |
Rubus fruticosus Een bijzonder gemakkelijke kleinfruitsoort |
Enkele tips per plantensoort i.v.m. wortelstekken
– Actinidia deliciosa (kiwi): stekken bij het rooien snijden. Steklengte 5-10 cm. Liefst direct inpotten en de potten op een licht verwarmde plaats zetten (ca 15°C.)
– Wisteria en Aristolochia: stekken in het najaar snijden en inkuilen. De wortelstekken van ± 5 cm lengte, zal men na de winter op een zaaibed, 2 cm diep uitleggen.
– Pruimonderstammen (Prunus domestica) en Rhus: stekken van ± 10 cm lengte. Stekken in het voorjaar of in het najaar maken. In het voorjaar de stekken in volle grond uitplanten op 2 cm diepte.
– Cytisus en Hibiscus: Stekken in pot van ± 5 cm. De stekjes verticaal zetten met één oog juist boven de grond. De bovengrondse wonde moet men behandelen met entwas tegen het uitdrogen.
– Clerodendron (heeft fijne wortels): steklengte 4-5 cm.
– Verbascum (heeft dikke wortels)
– Rubus fruticosus en Rubus idaeus: (frambozen en bramen)
