Bij oogenten of chipbudden wordt er slechts één oog op een onderstam geplaatst. Het oogenten kan in april-mei en in de maanden juli-augustus toegepast worden. Het enthout wordt in januari afgeknipt en in de koelcel bewaard. De onderstammen moeten voor de enting goed in de groei zijn. Uit de onderstam wordt een omgekeerde U gesneden. Bij het enthout wordt een bladknop in de vorm van een omgekeerde U gesneden, welke precies op de aangesneden onderstam past. Alles wordt stevig en waterdicht toegebonden met flexiband of plastic bandjes.
Algemeenheden bij chip-budding of oogenten
Het chip-budden of oogenten is een methode van veredelen (enten), waarbij je slechts 1 enkel oog gebruikt.
Het is enigszins te vergelijken met het oculeren (schildgriffelen).
Het grote verschil is echter dat je er een (dik) stuk hout mee over plaatst.
Het veredelen heeft tot doel 2 verschillende plantenrassen met elkaar te laten vergroeien.
Men past dit vooral toe voor het vermeerderen van fruitbomen en voor bepaalde sierbomen.
Op een appelzaailing kan men bijvoorbeeld een stukje (oogent) van een sierappel plaatsen, zodat men later een volledige sierappelboom bekomt.
In de boomkwekerijen worden pitfruit of kernfruit (Malus domestica, Pyrus communis, Pyrus pyrifolia, Cydonia oblonga) en steenfruit (Prunus domestica, Prunus persica, Prunus avium, Prunus cerasus, Prunus armeniaca, Prunus dulcis) bijna uitsluitend vermeerderd d.m.v. veredelen.
Chipbudding of oogenten is één methode van veredelen of enten. Andere methoden van enten zijn het oculeren, plakgriffelen, spleetgriffelen en driehoeksgriffelen. (Zie voorjaarsentingen)
Tijdstip om te chip-budden
Het beste tijdstip voor oogenten is in juli- augustus en begin september.
Er is dan voldoende groei aanwezig en er kan veel callusweefsel (wondweefsel) gevormd worden. Men bekomt dan de grootste boom, op het einde van het volgende groeiseizoen. Het chip-budden kan men ook in het voorjaar (april-mei) toepassen.
De onderstammen moeten dan echter reeds in de groei zijn (Niet bij een pas geplante onderstam toepassen!). Het oog kan nog hetzelfde jaar uitgroeien tot maximum 3/4 van zijn lengte. Men bekomt ongeveer 1/4 minder groei dan bij toepassing in augustus.
Enthout voor het chipbudden
Het enthout is afkomstig van gezonde, bij voorkeur virusvrije bomen of struiken. De beste ogen zitten in het midden van de twijgen.
Bij het toepassen in augustus snijdt men de bladeren tot juist boven de ogen weg.
Men moet in het voorjaar beschikken over enthout, dat in de maanden november, december of januari afgeknipt werd en in de koelcel of aan de noordenmuur bewaard werd.
Voorbereiding van de onderstammen
De onderste zijtakken worden verwijderd.
De onderstammen moeten actief groeien. (Niet op pas geplante onderstammen toepassen).
Voordelen van chip- budden
Bij voorjaarsenting krijgt men nog hetzelfde jaar een boom van maximum 3/4 van de normale lengte. Men kan ook nog in september veredelen, waar men normaal met oculeren moet stoppen in augustus. Soms meer kans op lukken dan de normale winterentingen . Er is tevens minder kans op afbreken van de enting.
Nadelen van chip-budding
Er is veel ervaring nodig bij het snijden. De cambiumlagen moeten bij oogent en onderstam precies over elkaar komen. Nauwkeurig en strak aanbinden is noodzakelijk.
Werkwijze bij het oogenten
Aansnijden onderstam
Op een hoogte van ± 10 cm boven de grond, snijdt men de onderstammen iets schuin naar beneden in. (1) Ongeveer 3 cm hierboven maakt men een tweede snede recht naar beneden (2). Hierdoor komt het stukje bast los van de onderstam en kan het gemakkelijk verwijderd worden. (Men bekomt een omgekeerde U)
Op de onderstam is nu een aansnijding te zien die de vorm heeft van een omgekeerde U. (zie tekening).
Aansnijden oogent
Het enthout wordt op dezelfde manier als de onderstam aangesneden. (3, 4)
Bij het enthout wordt een bladknop in de vorm van een omgekeerde U gesneden, welke precies op de aangesneden onderstam past. (5)
De oogent die we zo gesneden hebben, past dan precies op de wonde van de onderstam.
Beide passen precies op elkaar als onderstam en enthout ongeveer even dik zijn.
 |
Het toebinden
Het toebinden is even belangrijk als het snijden van de oogent!
Het moet zeer nauwkeurig gebeuren: de cambiumlagen moeten goed raken en er mag geen water doordringen. Men gebruikt bij voorkeur doorzichtige plastic repels (ribonstrip) van 1-2 cm breed en 20 cm lang. Meestal gebruikt men er geen entwas bij.
Sommige personen gebruiken flexiband (blauwe oculeerrekkers) en gebruiken toch entwas om de grootste wonden dicht te smeren. Hoe toebinden?
De oogent mag tijdens het aanbinden niet verschuiven, de cambiumlagen passen dan niet meer op elkaar.
Men begint met aanbinden onder het onderste lipje, zodat de oogent van onder naar boven wordt afgedekt.
Bij het oogenten in het voorjaar wordt de knop niet mee ingebonden. (6)
Nazorgen
Na een maand is het oog aan de onderstam vastgegroeid en kan het bindsel verwijderd worden. Het doorsnijden achteraan moet gebeuren met een scherp mes. Men voorkomt hiermee het ingroeien en insnoeren. Bij mislukking kan men opnieuw enten.
 |
