Bomen en hagen

Wollige bloedluis op appelbomen.Sommige insecten en schimmels kunnen jaarlijks heel wat schade veroorzaken. Sommige appelrassen zijn vatbaar voor appelbloedluis, meeldauw, spint en schurft. Peren zijn soms vatbaar voor perenroest, schurft en perenbladvlo. Door een aantal preventieve cultuurmaatregelen kan men op een natuurlijke manier schade voorkomen.

Cultuurmaatregelen zijn schuilplaatsen voor oorwormen maken, aantastingen regelmatig wegsnoeien, zieke waardplanten opruimen en schuilplaatsen maken waar nuttige insecten kunnen overleven. Bijzonder vatbare rassen worden beter niet aangeplant maar vervangen door ziektetolerante rassen. Appelbloedluis (Eriosoma lanigerum). Kan schadelijk zijn op appel (Malus), Chaenomeles, Cotoneaster, Pyracantha en Crataegus.

De opslag onderaan de bomen in het voorjaar wegsnoeien. Aangetaste plekken in de boom insmeren met een wondafdekmiddel en zorgen voor veel oorwormen in de boom. Oorwormen vreten veel bladluizen en appelbloedluizen.
Schuilplaatsen voor oorwormen zijn te maken met omgekeerde stenen bloempotten gevuld met stro of houtafval, zwarte geperforeerde plastiek plantzakjes en met holle bindbuis. In de handel zijn er ook isomobekertjes gevuld met ribkarton welke in de boom kunnen worden gehangen.

Oorwormen zijn heel vraatzuchtig en kunnen vele bladluizen opruimen.
Foto: Oorwormen zijn heel nuttig om diverse soorten bladluizen op te ruimen!

Foto: zwarte plastieken zakjes gevuld met stro of houtafval geven de oorwormen een goede schuilplaats in de omgeving van hun voedsel.

Foto: met een omgekeerde stenen pot, gevuld met stro is snel een schuilplaats voor oorwormen te maken.

Verwijder en vernietig vanaf de maand mei tot begin juli wekelijks de aangetaste scheuten. Erg vatbare rassen zijn o.a. ´Jonathan´, ´Jonagold´, ´Idared´ en ´Summerred´. Minder vatbaar zijn ´Discovery´ , ´Rewena´, ´Relinda´, ´Reka´ en ´Président Roulin´. Aangetaste twijgtoppen kunnen ook bij de wintersnoei verwijderd worden.

Meeldauw of witziekte op appel.

Foto meeldauw: Podosphaera leucotricha

Kan schadelijk zijn op appel, peer, pruim, kers bessen, frambozen en braambessen. Sommige rassen zijn gevoeliger voor schade. Probeer een biologisch evenwicht te krijgen en te houden. Haal eind juli- begin augustus scheuten met roofmijten bij een fruitteler. Hang per laagstamboom 2-3 scheuten met roofmijten op. Deze roofmijten zullen de meeste rode spin opruimen en zo het evenwicht herstellen.

Rode spint

Foto fruitspint, rode spin: Panonychus ulmi

De veroorzaker is een schimmel die perenroest wordt genoemd. Deze roest gebruikt de Juniperus conifeer als winterwaardplant en de peer als zomergast. Aangetaste Juniperus bomen verwijderen. Deze Juniperusconiferen kunnen ook bij de buren staan en vandaar uw perenbomen besmetten.

Perenroest heeft als waardplant Juniperus in de omgeving nodig.

Foto perenroest: Gymnosporangium fuscum

Sommige perenrassen zijn erg vatbaar via de nabloei. De meeste appelrassen worden niet aangetast. Erg vatbare rassen zijn ´Triomphe de Vienne´ en ´Clapp´s Favourite´. De ziekte wordt overgebracht door insecten, vogels, wind en snoeimateriaal. Knip regelmatig de aantastingen weg en vernietig de afgesnoeide delen. Snoeimateriaal ontsmetten na gebruik  met bijvoorbeeld spiritus (brandalcohol)

Bacterievuur op peren geeft verbrande scheuten.

Foto bacterievuur, perenvuur: Erwinia amylovora

Kan erg schadelijk zijn op de bladeren en vruchten van appel en peer. Regenachtig en warm weer bevordert een snelle uitbreiding.
De appelrassen ´Delcorf´, ´Golden Delicious´, ´Jonagold´ en ´Summerred´ zijn bijzonder vatbaar.
Tolerante rassen zijn ´Radoux´, ´Reinette de France´, ´Rayka´ en ´Vanda´.

Schurftschimmel komt vaak voor op appel.
Foto schurft: Venturia inaequalis – appelschurft, Venturia pirina – perenschurft

Dit is één van de lastigste aantastingen en nat weer kan voor veel problemen zorgen. Beperken van de schade kan op drie manieren:

– Door het aanplanten van minder gevoelige rassen zoals. ´Discovery´, ´Alkmene´, ´James Grieve´ en ´Topaz´
– Snoei veel open ruimte in de boom, zodat de bomen sneller opdrogen.
– Verwijder regelmatig de aangetaste vruchten, zodat er minder uitbreidingsgevaar is.

Plant tolerante fruitrassen aan zoals de zomerappel ´Discovery´

De zomerappel Discovery wordt weinig aangetast door schurft!

Foto Perenbladvlo – Psylla pyri

Het aanplanten van een haag of houtwal rond de perenbomen zorgt voor talrijke natuurlijke vijanden zoals gaasvliegen, roofwantsen en oorwormen. Bruikbaar zijn o.a. Fraxinus (es), Alnus (els), Prunus spinosa (sleedoorn), Cornus mas (gele kornoelje), Hedera (klimop). Zeer vatbaar is het herfstras ´Beurré Hardy´.

Prunus spinosa - sleedoorn is erg geschikt voor een houtwal waarin nuttige insecten kunnen nestelen.

Foto korstmossen (o.a. Xanthoria parietina)

Op de takken kunnen soms korstmossen groeien. Een korstmos bestaat uit een wier en een schimmel die nauw in elkaar verstrengeld groeien. Ze leven in symbiose met elkaar. Meestal zijn korstmossen grijs, maar soms kunnen ze ook geel, oranje, bruin, zwart of rood gekleurd zijn.
Zorg voor luchtig groeiende bomen door de fruitboom goed te snoeien. Verwijder of snoei nabij groeiende bomen en coniferen, die voorkomen dat de fruitboom snel opdroogt na regen.

Korstmossen komen vaak voor op verwaarloosde bomen, waar weinig lichttoetreding is.

Breng wat extra compost op de boomspiegel die de boom wat extra laat groeien, zodat de aanwezige kostmossen scheuren. Veel zonlicht op de takken wordt meestal niet verdragen.
Korstmossen zijn heel gevoelig voor de uitstoot van zwaveldioxide en ammoniak, zodat ze in industriegebieden en vervuilde steden nauwelijks voorkomen.
Sommige soorten korstmossen zijn beschermd en mogen niet vernietigd worden!