Groenten in de wintertuin: zaaivoorbereidingen voor erwten (peulerwten, suikererwten), kapucijners en labbonen

Het is nu tijd om je erwten en labbonen zaden te bestellen. Omdat een aantasting door zwarte bonenluis vaak voorkomt moet voor een goede opbrengst tijdig gezaaid worden. Erwten en labbonen moeten zo vroeg mogelijk de grond in om aan deze zwarte bonenluis te ontsnappen. Naast een rij plant men vaak ook dille of bonenkruid. Na 6 tot 8 bloementrossen wordt gewoonlijk de kop uit de plant gehaald, zodat die minder aantrekkelijk wordt voor de luizen.

Zaaien

Erwten kiemen bij lage temperatuur en zijn tegen guur en koud weer bestand. Er mag dus reeds vroeg in het voorjaar met de teelt begonnen worden. Een eerste zaai op lichte grond kan al plaats vinden eind februari-maart als de grond in goede omstandigheden kan bewerkt worden. De laatste late zaai kan geplant worden begin mei om te kunnen oogsten tot in juli, deze zaaisels zijn wel moeilijker gezond te houden. Om de kieming te versnellen kan je de zaden 24 uur in water leggen en daarna enkele dagen in een warm vertrek plaatsen. Voor een vroege teelt kunnen de zaden in potjes ter kieming worden uitgelegd en later uitgeplant. Ze moeten wel uitgeplant worden vooraleer de stengels te lang zijn.

Teeltafwisseling

Deze vlinderbloemigen hebben de eigenschap om in hun eigen stikstofbehoefte te voorzien en zelfs nog een overschot daarvan in de bodem na te laten. Plant daarom nooit tweemaal erwten op dezelfde plaats! Kom pas na 5-7 jaar terug voor deze teelt. Mits men zorgt voor een goede structuur in de grond, die vooral verkregen wordt door goed diep losspitten, en een goede vochthoudende eigenschap van de grond, door compost of turf door te spitten, kan men op iedere grond met succes verbouwen.

Soorten

• Peulerwten of suikererwten kan men als peultjes consumeren, maar ook doppen als doperwten en dan uitsluiten de erwten ervan gebruiken. We hoeven deze erwten dus niet te doppen.
   
• Kapucijners kunnen zowel jong als rijp worden geoogst, alleen de zaden worden geoogst voor consumptie. Voor de verse pluk moeten de zaden niet al te jong zijn om de goede smaak te kunnen waarderen.
   
• Doperwten hebben een harde vruchtwand die niet eetbaar is. Doperwten hebben een harde vruchtwand zodat alleen de gedopte zaden eetbaar zijn, zowel vers als gedroogd. Hier moet je de erwten dus uit de peul halen (erwten doppen).
   
• Labbonen of tuinbonen zijn een culinair hoogstaand gewas. Dit groentegewas is veel te weinig bekend en verdient beslist meer uw belangstelling als u uit bent op vernieuwing en een goede smaak in de keuken weet te waarderen.
   
• Sluimererwten hoef je niet te doppen! Je kan de peulen oogsten voordat ze volgroeid zijn: de jonge peulen eet je in zijn geheel,dus nog met de jonge (onvolgroeide) erwtjes erin. Je hoeft ze dan ook niet te doppen.

Rassen

	sluimerwt, peulen, schelperwt, breekerwt	40 Daagse heeft middelgrote peulen die talrijk zijn en mals. Is zeer vroeg met geel rond zaad. Hoe jonger ze geplukt worden hoe malser de peulen zijn.
	sluimerwt, peulen, schelperwt, breekerwt	Carouby is een purperbloeiende sluimererwt. De vlezige en niet vliezige lichtgroene peulen, die tot 10 cm lang zijn, bevatten talrijke zoete erwten. Het is een hooggroeiend ras, tot 160 cm hoog, dus zeker steunen. Plantafstand 60 à 70 cm tussen de rijen. Een betere opbrengst bekomt men op een zonnige standplaats. Plukken als de peulen rondbuikig zijn geworden. Liefst in hun geheel rauw of licht gekookt opeten.
	sluimerwt, peulen, schelperwt, breekerwt	Grace is een laagblijvende soort. Deze bekende blonde vroege soort is zeer productief met rechte stompe peulen. De ronde erwten zijn mals en smakelijk en geheel bruikbaar voor de volledige vorming van de erwten.
	blauwschokker, kapucijner, capucijner	De peulen van de blauwschokker Desiree kunnen zowel jong als rijp geoogst worden. Desiree geeft een hoge productie. Het volgroeide gewas bloeit met paarse bloemen. Produceert paarse peulen met bruingele vruchten die bijzonder lekker zijn. Het is een kortstroras.
	sluimerwt, peulen, schelperwt, breekerwt	Heraut of vroege verbeterde Hendriks, is het aller-vroegste ras voor teelt langs gaas met een gewashoogte tot ongeveer 130 cm. Het ras is enorm productief en produceert mooie lange sluimerwten met een fijne zoete smaak.
	sluimerwt, peulen, schelperwt, breekerwt	Norli is een lage sluimererwt. Stevig gewas. De middelgroene, vliesvrije peulen zijn overwegend tweepeulig wat het plukken een stuk vergemakkelijkt. Het is een vroege en lage soort met geel rond zaad. Blijven lang oogstbaar en zijn fijn van smaak en zoet. Hoe jonger geplukt, hoe malser de peulen zijn.
	sluimerwt, peulen, schelperwt, breekerwt	Zuccola is een ziektetolerante soort die kan gezaaid worden van april tot juli en geoogst worden van juni tot september. Is tolerant tegen meeldauw en de bodemschimmel Fusarium 1. Hoe jonger geplukt, hoe malser de peulen zijn.
	peulerwt, suikererwt	Oregon Sugar produceert grote peulen die zeer mals zijn met een fijne zoete smaak. Deze eigenschappen worden door kenners erg gewaardeerd. De gewashoogte is 160 cm voor teelt langs gaas of rijshout. Mag extra vroeg gezaaid worden.
	peulerwt, suikererwt	Toledo Sugar produceert prachtige, smaakvolle peulerwten met een zeer hoge productie. Ze bezitten een opmerkelijk fijne en zoete smaak, en blijven mals, ook bij een late pluk. Dit ras is uitstekend geschikt voor extra vroege teelten.
	doperwt	Argona heeft als bijzonderste eigenschap zijn fijne zoete smaak en de hoge opbrengsten van halffijne donkergroene erwten. Het gewas blijft opmerkelijk lang gezond. Hoogte 120 cm. Ondersteuning met gaas of rijshout is dus gewenst.
	doperwt	Colana is een zeer zoete gekreuktzadige doperwt met lange peulen. Elke peul bevat 9 tot 12 middelgrove erwten. Bijzonder aan deze prachtpeulen is het gemakkelijk openen. ze zijn middelvroeg oogstbaar. De gewashoogte is afhankelijk van de standplaats en zaaitijdstip. Zeer productief en gezond gewas.
	doperwt, gladde	Express is een halfhoge doperwt van een 70 cm hoog.
	doperwt	Feltham First produceert peulen die donkergroen van kleur zijn, wat gekromd en stevig. 7 à 9 grote erwten per peul. Het is een vroeg ras met groen zaad.
	doperwt, gerimpelde	Kelvedon is een doperwt met lange groene, lichtgebogen peulen. Deze lage middelvroege erwt heeft gedeukt groen zaad. De plant bereikt een hoogte van 45 cm en produceert zoete en dikke erwten. Het is een forse groeier die goed bestand is tegen de warmte.
	doperwt	Mangetout is een ziektetolerant ras dat kan gezaaid worden van april tot juli, met een oogst van juni tot september. Het ras is tolerant tegen meeldauw en bodemschimmels (Fusarium 1). Hoe jonger geplukt hoe malser de peul.
	doperwt	Meteor is een lage doperwt met mooi gevormde, goed gevulde peulen met elk 8 à 9 erwten die zoet en goed van smaak zijn. Bezit een opmerkelijke ziekteresistentie en weerstaat goed aan slecht weer, is daarom dus geschikt voor vroege uitzaai.
	doperwt	Riga is een zeer fijne, vroege doperwt. Dit ras is extra fijn met kleine erwtjes die niet groter zijn dan 8-9 cm. De hoogte van de plant is tussen de 45 en 55 cm. Riga verlangt om op groeikrachtige gronden geteeld te worden.
	doperwt	Urbana is een merkwaardige nieuwigheid: het gewas vormt namelijk weinig bladeren, zodat de lange mooie peulen goed zichtbaar aan het gewas hangen en dus gemakkelijker plukbaar zijn. Elke peul bevat 10 à 12 erwten die middelfijn en zeer zoet van smaak zijn. Opvallend is dat de erwten bij het koken rond blijven en niet melig worden. Dit is gewoon een prachtgewas dat veel succes kent omwille van zijn hoge productie: van 1 kg peulen krijgt men 500 g erwten. Steunen met gaas of rijshout is aan te bevelen, maar dit ras kan ook zonder steun worden geteeld.
	doperwt	Vada is een doperwt met super kwaliteiten: dit ras is buitengewoon productief met donkergroene mooi gevormde peulen, die elk 9 tot 10 erwten per peul kunnen bevatten. Ze zijn zeer zoet van smaak en zacht.
	doperwt	Vitara kan zowel als doperwt als als sluimerwt geconsumeerd worden. Produceert lange groene, lichtgebogen peulen. Het is een laag middelvroeg ras met gedeukt groen zaad. De plant bereikt een hoogte van 45 cm. Zoete en dikke erwt. Forse groeier, die goed bestand is tegen de warmte.
	doperwt, gerimpelde	Wonder van Amerika is een donkergroene lage erwt met een hoge opbrengst en een goede smaak. Deze middelvroege erwt met gedeukt groen zaad is prima geschikt voor de diepvries en het best geschikt voor een éénmalige pluk.
	tuinboon, labboon	Thalia is een buitengewoon rijkdragend ras met, na het koken, zuiver witte bonen van 1 tot 1.5 cm groot. Produceert 4 tot 5 bonen per peul met een uitmuntende smaak. In onrijpe toestand plukken voor een goede smaak!
	tuinboon, labboon	Vroege Witkiem is geschikt voor directe consumptie. Deze labboon produceert vroege, zeer grote felgroene peulen tot 30 cm lang met 7 à 8 witte bonen per peul.