De herfst is, net als lente en zomer, absoluut tuintijd. Met verlokkende kleuren, verrukkelijke geuren en vruchtenweelde in overvloed. Herfst is de rijkste tijd van het jaar. Vier dat met een verrukkelijk kookfestijn in de tuin: de buitenkeuken is het helemaal! En anders op de barbecue: grilbakken en smoorsmullen tussen het vallende blad, met de terraskachel of vuurkorf aan. Turen in het vuur, geurend eten, een blik die toevallig doel treft, een korte aanraking: alles is fantastisch! De herfst is intimitijd. Dat kunt u ook beleven tijdens een wandeling door knisperend blad, die u laat uitlopen in een heerlijk herfstfeest met z´n allen in de tuin, met lichtjes die dansen in de wind. Wat let u? Geniet ervan!
In het groen leeft het lekkerder
Ruim 70% van alle Nederlanders woont graag in een groene omgeving. Ze hebben groot gelijk, want:
– Woningen in een groene omgeving zijn tot 30% meer waard.
– Een groene omgeving bevordert het gevoel van welzijn.
– Groen verbetert het leefklimaat in een wijk.
– Groen maakt recreatie en spelen in de directe omgeving aantrekkelijker.
– Kinderen die opgroeien in een groene omgeving hebben minder vaak last van overgewicht.
– Uitzicht op een groene omgeving versnelt het herstelproces bij ziekte.
– Groen leidt tot besparingen op het gebied van volksgezondheid en veiligheid.
– En ook niet verkeerd: een groene werkomgeving leidt aantoonbaar tot plezieriger werken en betere prestaties.
Maak de tuin najaarsmooi
Er zijn nog genoeg planten die volop bloeien, vaak in warme tinten. Zet ze in de tuin, vul er bakken met uitgebloeide eenjarigen opnieuw mee (wel even de potgrond verversen). Vergeet de besdragers niet en kijk ook bij de wintergroene planten. Koop een prachtig beeld voor een lege plek of maak zelf creatieve decoraties met wat er nu voorhanden is. De tuin is vol inspiratie en anders hebben tuincentrum en bloemist genoeg materiaal voor u. Kent u het gevoel van steeds weer genieten van iets zelfgemaakt moois? Laat de tuintafel drager zijn van een weergaloze schikking ´made by U´ en gebruik ook de wanden van uw tuin.
Plastische chirurgie voor de tuin
Moet uw terras nodig worden gladgestreken? Zijn de paden wat aan het uitlubberen? Groeit er van alles op plekken waar dat niet de bedoeling is en zijn er elders kale plekken? Ziet uw schuurtje er niet meer uit en is uw uitgezakte schutting u al tijden een doorn in het oog? Dan is het nu tijd om daar iets aan te doen. Van een flinke opknapbeurt tot een complete ´remake´: de herfst is er dé ideale periode voor, omdat de planten nu in rust gaan en de grond nog perfect bewerkbaar is. Dus planten en verplanten, terrassen maken, palen zetten, een gazon met zoden maken, bouwen en construeren in de tuin is nu geen enkel probleem. Als een beetje botox niet meer helpt om de boel op te vijzelen, is het misschien goed om maar meteen ´dé plastisch chirurg voor de tuin´ in de arm te nemen: een vakbekwame hovenier die er weer iets fantastisch van kan maken. Een goede hovenier is vormgever en tuinman tegelijk, een tuinkunstenaar die z´n materialen kent. En die bovendien kan waarmaken wat u wenst.
Dat is na de ingreep een heel ander gezicht! Op www.vhg.org ; vindt u een overzicht van zo´n 1200 bedrijven die zijn aangesloten bij de branchevereniging VHG.
De laatste maaibeurt
Dat is een lastige, want de laatste jaren klopt het niet meer. In alle tuinboeken staat dat zo eind oktober de laatste maaibeurt moet worden uitgevoerd. Maar gras groeit zodra de bodem (en de lucht) warmer is dan 6 °C en dat is tegenwoordig ook in het late najaar en de winter vaak het geval. Er is dan minder licht, dus groeit het gras niet zo hard, maar het groeit wel. Dus zult u ook zo nu en dan moeten maaien om te zorgen dat het niet te lang wordt. Maar iets langer gras beschermt de wortels beter. Daarom wordt ´s winters (en vroeger voor de laatste maaibeurt) 4 cm voor speelgazon en 3 cm voor siergazon aangeraden. Stel de machine daarop af. Heel kort maaien (wat je ook nog wel eens leest) is niet goed. Laat het gras gewoon niet langer worden dan die 4 of 3 cm. Omdat de wortelgroei wel, maar de bladgroei nu niet moet worden gestimuleerd, kunt u speciale stikstofloze herfstgazonmest geven. Dat mag ook samen met kalk dat de groei van algen en mossen remt. Verwijder regelmatig blad dat op het gazon dwarrelt. Met een bladblazer is dat een ´koud kunstje´.
O ja… de vijver
Hij wordt makkelijk over het hoofd gezien omdat een goed functionerende vijver zo weinig onderhoud vraagt. Maar als u nu niets doet, ligt hij binnen de kortste keren vol afgevallen blad dat kan gaan rotten en dan de hele vijverhuishouding verstoort. Vis eruit wat er al in is gedwarreld en breng een net over de vijver aan. Dat gaat prima over gebogen elektriciteitsbuis, de verende ´stokken´ van een koepeltent, een ´wigwam´ van bamboestokken enz. Knip afgestorven plantendelen af die in het water hangen, maar wacht met de ´grote schoonmaak´ tot het voorjaar, omdat zich nu allerlei zaden, winterknoppen en dieren in of bij de bodemlaag terugtrekken. Haal niet-winterharde waterplanten tijdig uit de vijver. Over de koivijver moet u net zo´n constructie maken als tegen blad, maar de netten straks vervangen door ´bobbeltjesplastic´ om de vijver tegen vorst te beschermen. Het water mag niet te veel afkoelen en elektrische verwarming is duur. Lichtdoorlatend afdekken is een goedkopere oplossing. Geef uw koi speciaal wintervoer. Ze moeten (anders dan andere vissen) blijven eten!
Herfstonderhoud door de hovenier
Laat uw tuin gezond de winter in gaan. De herfst is een ideale periode om te snoeien, te planten en te verplanten, zware grond los te maken of lichte grond juist te bedekken. Een vakbekwame hovenier weet precies wat er moet gebeuren en doet dat graag, vakkundig en snel voor u.
Laat in het jaar bloeiende vaste planten
Een greep uit het vele moois dat er nu is. De nu bloeiende vaste planten hebben vaak sterke, warme kleuren. Net als het licht van de zon dat nu veel meer rood en geel bevat. Maar ook pasteltinten komen voor. Hoge herfstanemonen of Japanse anemonen geven een heerlijk tere toets aan een herfsttuin. Herfstasters met hun volle straalbloemen en gele harten zijn er volop. Prachtig zijn de laatbloeiende diepblauwe monnikskappen (Aconitum carmichaelii ´Arendsii)´ die tot ver in oktober kunnen bloeien. Ook de zilverkaars (Cimicifuga simplex) bloeit zo laat. Zijn witte pluimen (150 cm) lichten op in de schemering. Een van de mooiste bloeiers voor de herfst is een hemelsleutel (Sedum ´Herbstfreude´) met volle, purperrode tuilen die zelfs in oktober nog druk door vlinders en bijen worden bezocht. Berijpt zijn de uitgebloeide schermen ook na die tijd nog uiterst decoratief.
Herfstkleuren
Bij de bomen en struiken is het de symfonie aan herfstbladkleuren die naar buiten lokt. Adembenemend mooie en subtiele tinten geel, roze, paars enz. zijn er volop. Een van de mooiste is de scharlakenrood kleurende Japanse esdoorn (Acer palmatum ´Osakazuki´), maar veel andere (Japanse) esdoorns doen er nauwelijks voor onder. Prachtig is het geel van Cercidiphyllum, het rood van de pruikenboom (Cotinus) ´Grace´, de enorme kleurenweelde van de amberboom (Liquidambar styraciflua), het oranje van de fluweelboom (Rhus typhina) of de rode en oranje tinten van het krentenboompje (Amelanchier lamarckii).
Siervruchten die tot in de winter blijven
Veel heesters en bomen produceren kleurrijke siervruchten, maar bij slechts enkele soorten blijven ze tot in de winter aan de planten hangen. Hun sierwaarde is juist dan enorm. Zulke soorten zijn sierappel (o.a. Malus ´Red Sentinel´ (rood) en Malus ´John Downie´ (oranjerood), lijsterbes en meelbes (Sorbus-soorten, rood, oranje, geel, zelfs wit). Ook de paarse bessen van Callicarpa blijven heel lang kleur geven.
TIPS
Nu planten! De herfst is een perfecte plantperiode voor bomen, heesters en vaste planten die met losse wortels of met kluit worden geleverd. Plant groenblijvende heesters en coniferen liefst in september. In pot gekweekte planten kunt u altijd inplanten.
Maak gereedschappen voor de winter goed schoon en geef bewegende delen en plaatwerk een drupje olie. Dat houdt ze soepel en gaat roest tegen.
Bron: Plant Publicity Holland
