Herfstkleur in de tuin: er is een Sedum of vetplant voor elke tuin

Sedums of in de volksmond vetkruid, vetmuur, muurpeper, tripmadam of hemelsleutel, verdienen meer aandacht van tuinlieden. Onder deze plantensoort vinden we veel sterke planten die interessant en nuttig zijn voor alle soorten tuinsituaties en toepassingen zoals bijvoorbeeld daktuinen.

Met meer dan 500 verschillende soorten die voorkomen in een waaier van vormen, is het moeilijk een juiste keuze uit het aanbod te maken. Daarbovenop, is er vaak verwarring in hun naamgeving, met tal van synoniemen die het er voor de consument niet makkelijker op maken:

Naam	Synoniem
Sedum spectabile ´Iceberg´	Sedum Iceberg
Sedum album ´Murale´	Sedum murale
Sedum hybridum ´Immergrünchen´	Sedum hybridum Immergränchen
Sedum sexangulare	Sedum mite
Sedum spectabile	Hylotelephium spectabile
Sedum spectabile ´Brillant´	Sedum spectabile Briljant
Sedum spectabile ´Stardust´	Sedum spectabile Star Dust
Sedum alboroseum ´Mediovariegatum´	Sedum spectabile variegatum
Sedum spurium ´Schorbuser Blut´	Sedum spurium Dragons Blood
Sedum ´Joyce Henderson´	Sedum James Henderson
Sedum ´Arthur Branch´	Sedum telephium Arthur Branche
Sedum ´Harvest Moon´	Sedum spathulifolium Harvest Moon
Sedum ´Herbstfreude´	Sedum Autumn Joy
Sedum ´Matrona´	Sedum telephium Matrona
Sedum ´Robustum´	Sedum Ruby Glow
Sedum spurium ´Splendens´	Sedum spurium coccineum
Sedum spurium ´Purperteppich´	Sedum spurium Purple Carpet
Sedum telephium subsp. ruprechtii ´Hab Gray´	Sedum Hab Gray
Sedum ´Summer Glory´	Sedum spurium Summer Glory

Om de juiste sedumkeuze te maken moeten we rekening houden met de vochtbehoeften van de soorten en cultivars . Een andere probleem is dat één bepaalde soort zich anders kan ontwikkelen en gedragen afhankelijke van zijn specifieke standplaats. bepaalde manier in één plaats, maar vrij verschillend ergens anders.

Sommigen sedums zijn bijna enkel microscopisch van elkaar te onderscheiden. De kwaliteiten waarvoor de meeste tuinlieden een beroep doen op Sedums is echter juist wellicht omwille van deze enorme contrasten onder hen. Er is keuze uit verschillen in bloemkleur, bloeimaand, bloeitijd, standplaats en hoogte. Er zijn éénjarige, tweejarige, kruidachtige en vaste overblijvende soorten, altijd groene of halfgroene, sterke of tedere Sedums. De bloemkleuren komen voor in wit, schakeringen van roos, rood tot donkerpaars, en geel.

Er is een waaier aan vormen gaande van 1 cm hoge mosachtig vormende sedummatten tot 70 cm hoge rechtopgaande exemplaren. De meeste soorten zijn sterk genoeg voor gebruik in onze tuinen. Hun standplaats behoeften zijn eenvoudig: zorg voor een goed drainerende enigszins droge zandige grond en een zonnige plek (hoewel enkelen soms beter beschermd worden tegen de volle zon op middagen). Ze haten natte voeten !

De meeste Sedums groeien langzaam zeker tijdens de zomer wanneer het erg warm wordt. Ze hervatten hun groei opnieuw wanneer het weer afkoelt. Extra water geven is zelden nodig tenzij ze op een werkelijk dorre plaats staan geplant. De cultivars behorende tot die van de Aizoon groep vereisen meer vochtigheid dan anderen.

Vermeerderen gaat echt heel gemakkelijk, en vaak gebeurt het per toeval. Afgebroken plantendelen kunnen op elk moment tijdens het groeiseizoen wortels vormen. Sedums hebben weinig last van ziekten en plagen. Te natte voeten leid meestal wel tot wortelrot. Zoek dan een betere standplaats uit of zorg voor een beter waterdoorlatende bodem.

Uw keuze bepalen:

	Sedum ´Bertram Anderson´ Kruipende Sedum, de gehele plant is donkerrood-purper gekleurd, langbloeiend voor een zonnige en droge plaats.
	Sedum ´Lynda Windsor´ Sedum ´Lynda Windsor´ is enorm donker van kleur. Het roodbruine blad vormt een goede achtergrond voor de bordeauxrode bloemen in mei-juni
	Sedum ´Matrona´ Donker blad met créme-wit tot roze bloemen in september-oktober.
	Sedum ´Purple Emperor´ Mooie nieuwe variëteit met een zeer donkerbruin-paars blad en stelen, de bloemen zijn donkerroos. Stevige langbloeiende plant.
	Sedum ´Summer Glory´ werd in 1999 door het zaadhuis Jelitto geïntroduceerd en is oorspronkelijk inheems in Iran en de Kaukasus. In zachte winters wintergroen. Gemakkelijke bodembedekkende vetplant die het nog goed doet op arme en droge gronden. De rode stervormige bloemen verschijnen van juli tot september. Mooi toe te passen in rotstuinen, in bakken en kuipen, als bodembedekking en vooraan in de border in combinatie met bijvoorbeeld Liatris ´Kobold´, Echium russicum en Penstemon smallii.
	Sedum acre Afkomstig uit Europa, Middellands zeegebied en drachtplant, vlinders, talud of stapelmuur.
	Sedum acre ´Oktoberfest´ is een laagblijvende bodembedekkende, matvormende plant die in 2005 door het zaadhuis Jelitto werd geïntroduceerd. Oorspronkelijk inheems van Groenland tot de punt van Zuid-Amerika. Zeer goed droogtebestending. De kleine crèmewitkleurige bloempjes verschijnen van juli tot augustus. Mooi toe te passen in rotstuinen, in bakken en kuipen en vooraan in de border in combinatie met bijvoorbeeld Oenothera ´Silver Wings´, Dianthus ´Rupert´s Pink´ en Scabiosa ´Pincushion Pink´
	Sedum ellacombianum is oorspronkelijk inheems in Japan.
	Sedum ewersii Afkomstig uit West-Himalaya, Mongolië, Altaigebergte en drachtplant, vlinders, stapelmuur.
	Sedum forsterianum subsp. elegans ´Silver Stone´ Sedum forsterianum ssp. elegans ´Silver Stone´ is gewonnen door het zaadhuis Jelitto en werd in 2007 als nieuwigheid geïntroduceerd. Deze selectie blijft lager dan zijn soortgenoten. Goed te gebruiken als dakbedekking, verdraagt goed droge omstandigheden (tot 60 dagen zonder regen). ´Silver Stone´ vormt dikke, attractieve bladrozetten met groenblauwe, smalle bladeren die soms purperroos aanlopen. Te gebruiken in rotstuinen, vooraan in de border, in potten en bakken of als dakbegroeiing. Mooi in combinatie met Campanula poscharskyana, Thymus serpyllum ´Magie Carpet´ of Stachys byzantina ´Silky Fleece.
	Sedum hispanicum Mosachtig. Het loof veranderd volgens de weersomstandigheden.
	Sedum hybridum ´Czar´s Gold´ werd in 2004 door het zaadhuis Jelitto geïntroduceerd. Het is geen hybride en komt voor in het noorden van Azië, Siberië, Mongolië en in centraal en zuidelijk Oeral gebergte. Een zeer rijkbloeiende plant die met zijn stervormige gele bloemen veel bijen weet te lokken. Bloeit in mei-juni en maakt nog eens een tweede nabloei in augustus-september. Het lepelvormig, lichtjes getand blad is blinkend groen. Een mooi textuurplant die extra vorm kan geven aan een beplanting. Toe te passen als een bijzondere blikvanger. Ook te gebruiken in rotstuinen, in bakken en kuipen en vooraan in de border in combinatie met bijvoorbeeld Dracocephalum ´Blue Dragon´, Oenothera ´Silver Wings´ en Veronica ´Blue Feathers´.
	Sedum kamtschaticum Afkomstig uit Noordoost-Azië, Korea, Centraal-China en drachtplant, vlinders, stapelmuur.
	Sedum kamtschaticum ´Variegatum´ heeft opvallend groen blad met witte randen. De oranjegele bloemen ontspuiten van juni tot september uit rozige knoppen.
	Sedum lineare Bladplant met vlezige, wit-groene bladeren. Bolvormig bij aankoop, later kruipend en hangend. Vraagt een doorlatende grond. pH 6-6.5.
	Sedum lydium Afkomstig uit Klein-Azië en drachtplant, vlinders, stapelmuur.
	Sedum middendorffianum heeft een opvallend jong en smal blad dat roodachtig is aangelopen in de lente. Afkomstig uit Azië bloeit hij in juni-juli met gele bloemen.
	Sedum oreganum Afkomstig uit Noord-Amerika en drachtplant, vlinders, stapelmuur.
	Sedum selskianum ´Goldilocks´ werd in 2006 door het zaadhuis Jelitto geïntroduceerd en is oorspronkelijk inheems in de bergen rondom de Amur rivier, tussen China en Rusland. Deze cultivar wordt vaak verward met Sedum ellacombianum. Zeer rijkbloeiend van augustus tot september met diep goudgele, stervormige bloemen. Het behaade blad is smal en lancetvormig. Goed droogtebestendig. Makkelijk te houden plant. Mooi toe te passen in rotstuinen, in bakken en kuipen en vooraan in de border in combinatie met bijvoorbeeld Oenothera ´Silver Wings´, Dracecephalum ´Blue Dragon´ en Thymus ´Magic Carpet´.
	Sedum spectabile is afkomstig uit Centraal-China en Japan. Het is een drachtplant met de bijzondere leuke eigenschap van enorm veel vlinders aan te trekken. Hemelsleutel is een vlezige vaste plant met blauwgroene, zittende en omgekeerd eironde bladeren die soms lichtjes getand zijn of gewoon gaafrandig, 7,5 cm lang en 5 cm breed. Wit met groene nerven. De bloemen zijn typische stervormig gebundeld in 20 cm grote tuilen van brede, platte hoofden. Sedum spectabile is lichtrozig en telt een paar rassen die vooral donkerder van kleur zijn. Het is een veel toegepaste borderplant vooral door zijn aantrekkingskracht voor vlinders, bijen en hommels. Bloemen zowel geschikt als verse snijbloem als voor droogboeketten. Groeit op alle grondsoorten, maar liever toch voldoende kalkrijk. Liefst volle zon maar verdraagt ook lichte schaduw. Heel mooi in de voorste borderrij tussen kruipende tijmsoorten en Acaena. Vermeerderen door delen, stekken, ook bladstek is mogelijk.
	Sedum spectabile ´Brillant´ Compacte Sedum met lichtgroen blad en zachtroze bloemen in augustus-september.
	Sedum stenopetalum Afkomstig uit Noord-Amerika en drachtplant, vlinders, stapelmuur.
	Sedum telephium ´Emperor´s Waves´ werd in 2005 door het zaadhuis Jelitto geïntroduceerd en komt algemeen voor in Europa. Mooi blinkend groen blad dat lijkt op dat van succulenten. De purperrode bloemen verschijnen van augustus tot september. Levert goede snijbloemen aan 40 cm lange bloemstelen. In de border heel mooi te combineren met bijvoorbeeld Chrysanthemum ´Brightside´, Coreopsis ´Sunshine Superman´ en Helenium ´Tip Top´.