Oktober is de tijd van het afscheid van de zomer. Terwijl we genieten van de laatste warme dagen, laat de natuur met vlammende kleuren weten dat de winter weer in aantocht is. De Parthenocissus of wilde wingerd, is een ster in prachtige herfstkleuren. In het voorjaar loopt de wilde wingerd krachtig uit, waarna hij in de zomer langs muren omhoog groeit met zijn zuignapjes. Behalve huismuren kunnen ook tuinhuisjes, schuttingen, priëlen, pergola’s en bomen opgesierd worden door deze bijzondere klimmer.
In de herfst volgt een waar kleurenspektakel, dat het koude seizoen aankondigt. Ook heeft de wingerd dan een overvloed aan blauwachtige bessen. Zangvogels zijn er dol op. De wilde wingerd is al snel tevreden. Hij groeit op iedere tuingrond en kan zowel in de zon als in de schaduw staan. In dat laatste geval moet u echter genoegen nemen met minder spectaculaire herfstkleuren.
Romantisch of strak
Van de wilde wingerd bestaan twee veelgebruikte varianten. Voor een romantisch, natuurlijk effect in een grote tuin is Parthenocissus quinquefolia een absolute aanrader. De plant groeit zonder moeite tot wel twintig meter hoog en kan op een goede plek zelfs de dertig meter halen. De ranken hebben maar weinig zuignapjes, waardoor soms een tak los komt. Deze groeit verder waardoor mooie ‘wolken’ groen ontstaan. In de herfst wordt deze soort scharlakenrood.
Zijn broertje uit het verre oosten is Parthenocissus tricuspidata. Dankzij zijn goed ontwikkelde zuignapjes klimt deze strak tegen elke muur omhoog. Hij plakt echter ook tegen lakwerk en ramen. Zijn uitbundige groei moet daarom op een gegeven moment geremd worden. Wees hierbij niet bang om flink de schaar in de plant te zetten. Zelfs als u hem tot op de kale stam terugsnoeit, komt hij het komende seizoen weer mooi terug. De tricuspidata wordt in het najaar felrood, met hier en daar een oranjegele vlam.
Andere herfstspecialisten
Behalve de wilde wingerd zijn er nog veel andere soorten die de herfst opsieren met hun vlammende kleurenpracht. Euonymus alata, het kardinaalsmutsje, is een mooi vol struikje, dat in de herfst opvallend dieprode herfstkleuren krijgt. Als het blad uiteindelijk toch valt, komen de grillig gevormde takken tevoorschijn, die weer een plaatje van zichzelf zijn.
Het krenteboompje, Amelanchier lamarckii, is ook een echte seizoensplant met in het voorjaar een volle, witte bloei en in het najaar prachtige gele tot rode herfstkleuren. Deze makkelijk te verzorgen struik staat niet alleen prachtig achterin de border, maar ook in een losse, natuurlijke haag, of in een vogelbosje.
De amberboom (Liquidambar styraciflua) lijkt wel wat op een chique uitgevoerde esdoorn. De herfstkleuren van de esdoorn zijn al bijzonder, maar die van de amberboom overtreffen dat nog eens met een trap. Het mooiste effect krijgt u nog door de meer gele esdoorn met de rode amberboom te combineren.
Bron: Plant Publicity Holland – www.pph.nl
Geert Devriese – oktober 2000, bewerking Rudi Van Overloop 2008
