Voor veel tuinders is heermoes een lastig onkruid. Daarom wil ik in dit artikel wat aandacht besteden aan de geneeskrachtige kwaliteiten van deze plant, waardoor je er misschien wat vriendelijker tegen aan gaat aankijken. Heermoes is net als mossen en varens een oerplant. In de bossen van de oertijd waren het grote bomen. Er zijn meer dan 20 soorten bekend. De meeste groeien op drassige bodem.
Heermoes of Akkerpaardenstaart, schaafstro, tinkruid
Equisetum arvense (botanisch)
Horsetail (Engels)
Prêle des Champs (Frans)
Ackerschachtelhalm, Zinnkraut (Duits)
Equisetaceae – paardenstaartfamilie
Verspreiding
Heermoes groeit op vochtige akkers, langs wegen en spoorwegbossen in heel Europa. Hij doet het ook goed in tuinen met verstoorde, vochtige, zure grond.
Plantkenmerken
Heermoes is een lage vaste plant van circa 40 cm hoog. Hij vormt in het voorjaar vanuit de wortelstok eerst een grijsbruine stengel met sporenaar die op de paardenstaart lijkt. Vandaar de naam. Als de sporen rijp zijn, sterft de stengel af. Daarna verschijnen steriele stengels met vele vertakkingen. Zij staan in kransen om de stengel heen. Deze bestaat uit zes of meer schakels of ribben. Als je de plant goed bekijkt, kun je een overeenkomst zien met delen van ons skelet. Heermoes bevat mineralen die we nodig hebben voor de opbouw van onze botten, nagels, haren en kraakbeen. Op open grond verspreid heermoes zich via sporen, maar meestal gebeurt dit met bijv. wortelstokken diep in de grond die horizontale vertakkingen vormen.
 |
De goede eigenschappen van heermoes
De werkzame stoffen in heermoes zijn o.a. saponine, kalium en kiezelzuur. Heermoes bevat ongeveer 12% kiezelzuur. Dit was al in de oudheid bekend. De Grieken gebruikten de plant om bloedingen te stoppen, de Romeinen tegen reuma en jicht. Daarna had men eeuwenlang weinig aandacht voor heermoes als geneeskrachtige plant. Men gebruikte hem wel om tin te poetsen. de natuurgeneeskundige Sebastian Kneipp zette hem in bij de genezing van wonden, tegen reuma en jicht. Sindsdien heeft hij algemeen zijn intrede in de natuurgeneeswijze gevonden. Thee gebruikt men vooral om ontstekingen in nieren en urinewegen te bestrijden. Hij is ook geschikt als bloedreinigingsthee, bij chronische hoest en voor de versterking van pezen en spierbanden (sport). Een heermoes-elixer helpt ook bij artrose.
Heermoes wordt toegepast bij gewrichtsontstekingen (kompres) en ter verbetering van de conditie van nagels, huid, haren en bindweefsel. Uitwendige toepassingen zijn mogelijk bij zwemmerseczeem, botontkalking en zwerende wonden.
Een aftreksel van de bladeren kan men gebruiken voor het versterken van de conditie van planten, waardoor zij minder vatbaar zijn voor aantastingen van plantenziektes of ongedierte. Kiezelzuur vestigt de celstructuur van blad en stengel, waardoor het insecten minder gemakkelijk lukt om het bladoppervlak te vernielen. Het besproeien met heermoesthee helpt tegen echte en valse meeldauw en roest. Hiervoor moet je de bladeren ca. 20 minuten koken.
Conclusie
 |
Je ziet dat heermoes een zeer waardevolle plant is waar je je voordeel mee zou kunnen doen. Spuit a.u.b. geen gif, maar snij de bovenste gedeelten van de plant af, maak er een thee of aftreksel van (gewoon in een vat met koud water laten trekken tot het een beetje gierig ruikt) of snij hem in stukjes en leg hem op je composthoop. Wanneer je hem eenmaal in de tuin hebt, zul je hem moeilijk kwijt raken. Je kunt zijn groei wel beperken door consequent het blad af te snijden. Op den duur zal hij het opgeven om jouw tuin te belagen. Maar je bent dan wel een natuurlijk en waardevol bestrijdingsmiddel kwijt!
Bron 2006 Brigit Kahlert, stemderbomen.nl bewerking Rudi Van Overloop 2008
