Vroeger, toen mensen nog dichter bij de natuur leefden, was het heel gewoon dat wilde planten en kruiden gegeten werden, niet zozeer voor de smaak maar vooral als voedsel en om hun verterende en conserverende eigenschappen. Kruiden geven ook vandaag niet alleen meer smaak aan ons eten maar hebben ook nog steeds een genezende functie en worden in tal van diëten gebruikt. Ze stimuleren onze eetlust en bevorderen de spijsvertering. Sommige kruiden bevatten etherische oliën die de afscheiding van verteringssappen stimuleren en gisting (gasvorming) voorkomen. In andere kruiden zitten bitterstoffen die de maagzuursecretie, speekselafscheiding en maagbeweeglijkheid bevorderen en zo de eetlust opwekken, vooral via de smaakpapillen.
Alle planten bevatten vitaminen, mineralen en sporenelementen die de voedingswaarde van ons dagelijks menu kunnen verhogen. Kruiden kunnen zowel vers als gedroogd gebruikt worden en er kan heel wat mee geëxperimenteerd worden. Zolang je er maar op blijft letten dat kruiden de smaak van gerechten ondersteunen en best niet kunnen overheersen, gebruik ze dus zuinig.
Verse kruiden
Deze zijn vooral lekker in salades, maar ook in sauzen, soepen en kruidenboters. Bruikbaar zijn: jonge paardenbloemblaadjes, waterkers, kervel, postelein, look-zonder-look, madeliefjesblad, borageblad, blad van Oostindische kers, bieslook, munt. Ze lenen zich meer voor gebruik in stoofschotels, soepen, warme sauzen of om mee te laten koken en bakken. In stoofschotels: laurier, tijm, rozemarijn, (wilde) marjolein, salie, komijnzaadjes, korianderzaadjes, …
Bij vlees: rozemarijn, salie en munt.
Kruidenboters
Roer verse fijngehakte kruiden zoals dille, dragon, bieslook, basilicum, Oost-Indische kers door zachte, ongezouten boter. Je kan variëren door er bijvoorbeeld uitgeperste knoflook, geraspte schil of sap van citroen of sinaasappel, mosterdpoeder, gember, mierikswortel, … aan toe te voegen.
Ook lekker is de zoete variant met specerijen als kaneel of nootmuskaat, waaraan je wat honing of rietsuiker toevoegt. Gebruik ongeveer 4 theelepels gemalen specerij per 125 g boter.
Kruidenkaas
Lekker op plakjes tomaat of komkommer, op toast of tussen de boterham.
125 g cottage cheese, 2 eetlepels zure room, 1 eetlepel fijngehakte verse kruiden naar keuze, eventueel een teentje geperste knoflook.
Meng de kaas met de zure room en klop ze goed los. Roer er de kruiden doorheen.
Als je er nog een paar eetlepels yoghurt aan toevoegt, wordt het een dipsausje.
Gemengde salade met bloemen en kruiden
250 g gemengde salade, bijv. eikenbladsla, krulandijvie, veldsla.
50 g verse kruiden, bijv.paardebloemblad, Oostindische kersblad, borageblad, citroenmelisse, basilicum, dille, peterselie, knoflook.
Bloemen van madeliefjes, driekleurig viooltje, goudsbloem, bieslook, oostindische kers, borage.
Gedroogde kruiden
2 theelepels balsamico-azijn, 1 theelepel rode wijnazijn, 3 eetlepels olijfolie. 1 eetlepel verse dragon, 1 eetlepel vers gehakte bieslook, 1 eetlepel vers gehakte peterselie, 125 g bloemen van Oostindische kers of gemengde bloemen, zout en vers gemalen peper.
Meng de olie en azijn goed door elkaar met een vork, en breng op smaak met zout en peper.
Leg de gewassen slablaadjes en de kruiden in een kom en versier met de bloemen. Meng de vinaigrette er pas net voor het opdienen onder, om slap worden van de sla te voorkomen.
Bronnen: Fortuintje – Velt – Afdeling Hamme, Maart-April 2000
