Agaven zijn groenblijvende, dikvlezige bladplanten die bij ons vooral als pot- en kuipplant gehouden wordt. De 300 soorten stammen uit de woestijngebieden van Amerika. Na de ontdekking van dit continent kwamen ze naar Europa en nu vinden we ze ook verwilderd in de landen rond de Middellandse Zee. De Spanjaarden noemden ze ´arbol de maravillas´. De Grieken gaven er de benaming ´agauos´ aan, wat trots of fier betekent, duidend op de grote, forse bloeiwijzen die het landschap domineerden.
Agaven worden meestal tot de succulenten gerekend, maar eigenlijk behoren ze tot de xerofyten ofwel droogteplanten. De winterhardheid varieert per soort, maar alle soorten zijn ingesteld op het overleven van perioden van grote droogte. Agave wordt vaak met Aloë verward. Behalve dat Aloë tot een andere familie behoort geven de meeldraden en stampers de duidelijke verschillen aan: bij Agave staan de bloemdelen bovenop het vruchtbeginsel, en de draadvormige stijl wordt door 6 meeldraden omringd. Aloë heeft een bovenstandig vruchtbeginsel en vaak, naar verhouding, kortere meeldraden.
Agave americana Marginata heeft licht- tot goudgele randen. Bij ons is hij met zijn stijf afstaande, aan het uiteinde overhangende, zwaardvormige naar de top toe puntig opgerolde bladeren, de meest populaire en gehouden agave en een geliefde kuipplant. De bladstekels zijn gekromd, ieder blad heeft een tot 3 cm lange, gevaarlijke eindstekel. In warmere streken bloeien ze na 8-20 jaar. Bij ons eerder zelden of pas na 50-jaar. Na de bloei sterft de rozet af en worden er nieuwe zijrozetten gevormd.
Kuipplant en kamerplant
Deze dikvlezige planten kunnen als kuipplant gehouden worden. Ze staan graag in de volle zon en kunnen vanaf half mei naar buiten gebracht worden. Ze zijn zeer kwetsbaar en mogen niet beroerd worden, de bladpunten breken gemakkelijk af. In de groeiperiode rijkelijk begieten en bemesten, in de winter droog houden. In de rozet mag geen water blijven staan vanwege het gevaar van verrotting. Tijdens een natte zomer de planten best terug naar binnen brengen of afschermen. Teveel nat gaat leiden tot rotting. Zorg daarom ook altijd voor een goede afwatering in de pot. Geef tijdens deze groeiperiode om de 14-dagen een beetje vloeibare mest. Begin oktober terug binnenhalen om ze vorstvrij en koel te overwinteren. Bloeien doen ze in ons klimaat nauwelijks. Geteeld in kassen bij ons, gaan ze na een 50-tal jaar bloeien. Ook kunnen ze nog toegepast worden in tuinen met een mediterrane stijl en in grote rotstuinen.
Kinderen
De scherpe stekels zijn een gevaar voor kleine kinderen. Om ongelukken te voorkomen kan je bijvoorbeeld een kurk over de scherpe stekels plaatsen.
Overwintering
Vorstvrij en koel overwinteren in de koude kas, de garage, de veranda, op zolder of in de kelder, bij voorkeur op een goed verlichte plek, bij een temperatuur van 4-6 ° C. Niet te veel gieten, dat veroorzaakt rotting. Door droogte kunnen wel enkele bladeren afsterven. Snoei deze bladeren dan weg in het voorjaar bij het verpotten. Agaves worden best jaarlijks verpot, dit doen we in mei, net voor het naar buiten brengen. Haal voorzichtig de grond tussen de wortels vandaan en snijd de dode wortels af. Verpot in een mengsel van 2 delen verpakte potgrond en 1 deel scherp zand en doe onderin de pot een aantal potscherven of argexkorrels voor een goede afwatering.
Geschiedenis
Het Middellandse Zee gebied wordt vooral getypeerd door cipressen, de parasoldennen en de Agave americana. Algemeen wordt verondersteld, dat deze ingeburgerde rozetplant, die vele uitlopers vormt en zich daar overal laat aanplanten, uit Amerika afkomstig moet zijn (alle soorten zijn daar inheems).
Na de ontdekkingsreizen van Columbus verbaasden de Spanjaarden zich al over deze planten met hun lompe, wat vlezige bladeren, gewoonlijk met stekels op de bladrand, en die in een venijnige punt uitliepen. Later verschenen er opeens kolossale stengels, dikker dan een arm, die verbazend snel opschoten en meters hoog werden.
De vezel van Agave is bijzonder taai en voornamelijk geschikt voor touwen of trossen, maar ze zijn niet bijzonder elastisch. Het zeewater tast hen vrij snel aan. Er bestaat een vraag naar deze vezel, maar zijn bruikbaarheid is eerder beperkt. De Inca´s en de Azteken maakten sisal uit deze lange taaie bladvezels. Suiker, honing, azijn en wijn werden uit het sap van de steel van een jonge bloeiwijze verkregen en nog heden ten dage worden uit dit sap door gisting de Mexicaanse nationale dranken tequila en pulque bereid. De scherpe doorns die aan het eind van de bladeren zitten werden gebruikt als naalden of spijkers.
Vermeerdering
Agaves kunnen vermeerderd worden door zaaien, of door het afnemen van de rozetvormige uitlopers.