Grassen komen al sinds de oudheid op onze aardbol voor. Ze leveren belangrijke voedingsstoffen zoals graan, maïs, haver en suikerriet. Granen zijn teruggevonden in 6000 jaar oude Egyptische graven. Grassen leveren afbreekbare materialen waarvan onder andere verpakkingsmaterialen gemaakt worden. Van al die soorten komen aantrekkelijke siervormen voor. Grassen groeien overal, zelfs in de woestijn komen er enkele soorten voor. Grassen, siergrassen, rietsoorten en bamboes zijn allemaal lid van één grote familie: de Poaceae of grassenfamilie. Bijna geen enkele familie is zo uitgebreid met een variatie aan geslachten, met inbegrip van de populaire bamboe.
In de familie van de grassen is de bamboe plantkundig gezien een uitzondering. Een bamboeplant is opgebouwd uit rizomen, stengels, zijtakken, bladeren en (in mindere mate) bloemen. Door de bijzondere structuur wordt botanisch gezien gesproken over rizoom in plaats van hoofdwortel, en over stengel in plaats van stam of tak. De rietsoorten worden toegepast voor het zuiveren van afvalwater.
Van de grassenfamilie kan je vertegenwoordigers vinden over de gehele aardbol: van de savanne en prairies in Noord-Amerika tot de eindeloze steppes van Azië; van Zuid-Amerika tot Oost- en Zuid-Europa. Bamboe komt van oorsprong voor in Amerika, hoofdzakelijk in het Midden- en Zuid-Amerika, in het noorden van Australië en in het zuiden en oosten van Azië. Bamboes zijn snel volgroeid en is reeds meer dan 4000 jaar één van de meest gebruikte materialen in China. Bamboes zijn dan ook met de Chinese cultuur verbonden.
Benamingen anno 2000
De naamgeving van grassen en bamboes zijn voor een gemiddelde tuinier één doffe ellende. Door nieuwe inzichten van wetenschappers worden namen aangepast omdat men van oordeel is dat die plant eigenlijk bij een ander geslacht thuishoort. Er zijn 4000 tot 10.000 soorten te onderscheiden. Botanici zijn het nu nog altijd niet eens. Nu ligt u misschien niet direct wakker van die Latijnse benamingen en synoniemen?
Toch ga ik er in de tuinkrant uitvoerig op in. Neem nu bijvoorbeeld dat je opzoekingswerk wil doen naar gegevens over een bepaalde soort. Het is dan heel nuttig over een synoniemenlijst te kunnen beschikken. Stel je eens maar voor hoe je de kostprijs voor de aanschaf van enkele bamboes Fargesia murieliae in je plantencatalogus gaat opzoeken? Terwijl uw favoriete tuinboek deze bamboe nog vermeld onder de oudere benaming Arundinaria murielae of de nog oudere Sinarundinaria murielae benaming? De synoniemen vermeld ik steeds in de plantenlijst met mijn overzicht van vermelde soorten en cultivars.
Populariteit
Bamboeplanten zijn de laatste jaren bijzonder populair geworden, in een korte tijd konden ze de harten van menig tuinliefhebber bekoren. Het is allemaal nog niet zo heel lang geleden dat bamboes bij ons alleen in botanische tuinen te vinden waren. Kwekers hebben zich toegelegd op winterharde soorten met een sortiment van hoge en lage, groene en bontkleurige cultivars. Het feit dat bamboes wintergroen zijn heeft hun populariteit zeker ten goede gekomen.
Bij de grassoorten heeft vooral het Japanse riet (Miscanthus) zijn weg naar onze tuinen gevonden. Kwekers spelen daar handig op in zodat de laatste jaren tal van nieuwe cultivars het sortiment hebben verrijkt. De aandacht gaat daarbij vooral uit naar de bladkleur of bladtekening en de grootte, kleur van de sierlijke bloempluimen.
Zo is Miscanthus sinensis ´Silberfeder´ één van mijn favoriete keuzes voor een plaats in een grotere borderbeplanting.
Toepassing in de tuin
Op elke plaats in de tuin past wel een bamboe of siergras. Bij bamboes moeten we toch rekening houden met zon/halfschaduw en een uit de wind liggende hoekje. Belangrijk is de al dan niet woekerende eigenschappen van onze gekozen bamboe te kennen. Het is belangrijk je daar voldoende over te informeren.
Grassen lijken misschien heel éénvoudige planten, maar eigenlijk zijn ze dat niet. Het sortiment is zo groot, en ze groeien in zoveel verschillende omstandigheden, dat je beslist over de nodige achtergrond dient te beschikken, om de juist soort op de juiste tuinplek in te planten. Er zijn grassen voor de meest extreem droge plaatsen tot grassen voor de moerastuin. De grassoort van uw keuze, planten we op een voor hem best geschikte plaats. Tevens moet je rekening houden met de vermeerderingsdrang bij grassen.
Bepaalde soorten zaaien zich heel makkelijk uit. U wordt dan geconfronteerd, door een met grassen overgroeide vaste planten border, of met veel extra tuinwerk. Er zijn veel grassen en bamboes geschikt voor een solitair plekje, andere voor het vormen van een haagvorm, en weer andere kunnen dienst doen als bodembedekking.