Hans Paes vroeg in nl.tuinen: Sinds een paar weken ontdek ik in mijn grasveld gaten in het gras en er zijn overal gangen gegraven. Ik heb wel eens van woelmuizen gehoord. Zouden deze dit hebben veroorzaakt ? Overal waar je loopt zak je naar beneden en ik ben bang dat mijn grasveld eraan gaat. Het grasveld ligt aan een sloot. Heeft iemand een idee hoe ik deze kruipers wegkrijg of verjaag. Mottenballen, dat heb ik dus geprobeerd….. die woelmuizen graven nu extra gangen om die stinkballen naar buiten te duwen, en die liggen nu keurig op een hoopje bij elkaar op het grasveld.
Antwoord van de Tuindokter
Woelrat = Arvicola terrestris, ook dolmuis, molmuis, waterrat, aardrat of grote woelmuis genaamd
Elke woelratfamilie bezit zijn eigen woon- en jachtgebied. Ze leven ondergronds in een gangensysteem tot 50 cm diep en meer. Ze kunnen zeer schadelijk worden in fruitplantages, aardbeipercelen en vreten aan wortel- en knolgewassen. Een koppel ontwikkelt 2 tot 6 worpen per jaar. Het verdelgen is zeer moeilijk waarbij enige ervaring niet onbelangrijk is. De woelrat is bijzonder sluw en argwaanend.
Woelmuis = Microtinae en Pitymys
Onder de woelmuizen rekenen we verschillende soorten: ondergronds levende, schadelijke muizen. Ze hebben veel weg van woelratten maar zijn kleiner. De ondergrondse woelmuis (Pitymys subterraneus) en de aardmuis (Microtus agrestis) zijn de bekendste, maar er zijn ook nog andere soorten. Ze graven snel en zijn vooral ´s nachts actief. In de tuin kunnen ze door het maken van vele gangen en door hun vreterij schade aanrichten.
 |
 |
| Pitymys subterraneus | Microtus agrestis |
1. Chemische bestrijding
Met Rodenticiden (anti-coagulantia): de werking is gebaseerd op de anti-bloedstremmende werking, waardoor verschillende uitwendige en inwendige bloedingen plaats hebben, die uiteindelijk de dood tot gevolg hebben. Hun werking is analoog als deze van antivitamine K. Het willekeurig uitleggen van giflokaas in gangen is niet voldoende, de gangen moeten bewoond en vers belopen zijn. Het beste verdelgingstijdstip is de herfst en de vroege winter (voedseltekort).
Gaspatronen
Zij vormen bij ontbranding stikkende zwaveldampen. Heeft alleen succes als de woeldiertjes dichtbij wonen.
Giftige lokazen
Als lokaas gebruik je een wortel, een zoete appel, een stuk van de knolselder of een cichoreiwortel (witloof). De lokaas wordt opengesneden en bestreken met chloorfacinon in olieoplossing of met bromadiolon en nadien dicht geprikt met een lucifer. Doe dit alles met de handschoenen aan voor de veiligheid en om reukherkenning te vermijden. Dit geprepareerde lokaas uitleggen in de bewoonde pijpen. Na het uitleggen de gangen afdichten met aarde. Hou het lokaas uit de buurt en het zicht van andere dieren en kinderen.
Een alternatief lokaas kan je eventueel zelf maken: met een mengsel van geplette haver, witte bloem en plaaster. In dit mengsel kan je bijv. giftige zaden mengen (zie verder onder biologische bestrijding). Leg dit mengsel op de bodem van de gangen en controleer wekelijks. Het gangbare gamma bestaat uit giftige stoffen gemengd met graan (muizentarwe). Deze voeg je dan zelf nog toe aan groenten en fruit. Er bestaan zowel natuurlijke als synthetische lokazen, maar beiden zijn giftig.
2. Biologische bestrijding
Een natuurlijke vijand is de vos die veelvuldig in Midden- en Zuid-België voorkomt.
Verder kun je de leefomgeving van de woelrat zo ongunstig mogelijk maken door:
– grachten en sloten schoon te houden
– droge grachten te bekomen
– grasbermen kort te houden
– watervegetatie weg te maaien
– drainagepijpen en aflopen af te stoppen met kippengaas
– hagen rondom percelen kort te houden
– afval van hout, steenpuin edm. op te ruimen
– in de omgeving wilde grassen en wortelonkruiden te verdelgen
Als er veel kans is op muizen laat dan zoveel mogelijk bodembedekking achterwege. Zeker in de omgeving van fruitbomen mag de mulchlaag niet te dik zijn.
Klemmen
Voor elke diersoort bestaan aparte klemmen. De Duitse woelratklem wordt uitgezet in de bewoonde gangen. Het plaatsen vraagt altijd ervaring en veeeeel geduld. Let er steeds op de klem niet met je handen aan te raken – de ´mensengeur´ – is voldoende om geen resultaten te behalen. Gebruik dus steeds handschoenen.
Speciaal kan je Fox-Terriers africhten en nestkasten bouwen voor afgerichte torenvalken.
foto http://www.gartendatenbank.de/photo/2004071209
Watervallen
Het ingraven van met water gevulde emmers (halfgevulde) kan effectief zijn. Graaf deze in aan een gebruikte ingang, met de bovenkant van de emmer gelijk met de bodem van de gang. De woeldiertjes kunnen erin sukkelen en verdrinken.
Giftige zaden
Een alternatief voor een chemische bestrijding kunnen de giftige zaden zijn van de kruisbladwolfsmelk (Euphorbia lathyrus) en de bolrokken van de zéér giftige Scilla maritima.
