Vijvers en vissen

In het voorjaar van ´96 besloot ik om mijn tuin eens definitief te gaan inrichten. Naast een terras, een verdiept terras, een lang grintpad, veel rotsplanten, druiven en een vijver (2 x 4 meter), besloot ik dat er een beekje moest gaan stromen van achter uit de tuin naar de vijver. Het ontwerp van de beek vertoonde twee bochten en nog wat slingers en ondieptes en bredere delen waarin ook mandjes met planten moesten komen; in totaal zo´n 18 meter lengte en een breedte en diepte van ongeveer 30 op 60 cm. Na het lezen van diverse boeken en artikeltjes omtrent vijvers, stromend water en pompen bleek ik een pomp nodig te hebben met een capaciteit van ongeveer 6000 liter per uur. Dat lijkt heel wat, maar komt in de praktijk neer op de waterkraan vol open zetten !

Wil je namelijk het water zien stromen dan moet er ook flinke stroming ontstaan, belangrijk is dan ook de beek ondiep te houden met veel grote stenen en andere obstakels zodat het water er zichtbaar langs stroomt. Voor een pomp met een dergelijke capaciteit moet je diep in de buidel tasten.
Nadat ik vele winkels had bezocht en vele (vaak zeer tegenstrijdige) adviezen had gekregen, besloot ik deze zaak heel anders te gaan aanpakken. De ene winkel raadde een dompelpomp aan, die plaats je onder water in de vijver en deze pompt dan het water naar het begin van de beek. Dan heb je ook nog eens hele dure flexibele slang van vele guldens per meter nodig. De volgende raadde een pomp aan bij het begin van de beek (de bron) die het water aanzuigt vanuit de vijver (uiteraard weer m.b.v. die dure flexibele slang). Beide oplossingen belopen een bedrag tot ver over de duizend gulden. ´Dat moet anders kunnen´ zeiden vrienden en zij opperden eens te experimenteren met een oude C.V. pomp.

Ik bezocht enkele oud-ijzer handelaren, allemaal hadden ze enkele tot soms wel honderden gebruikte pompen. Ik besloot er twee mee te nemen (voor het geval er iets verkeerd zou gaan). Thuisgekomen legde ik zo´n pomp, een doodgewone Grundfoss, horizontaal in de aanrechtbak en vulde deze totdat het aanzuigdeel onder water stond, nadat ik de stroom had ingeschakeld spoot in twee seconden de bak leeg over de keukenvloer. Kortom, vermogen te over. Veel meer zelfs dan er uit mijn geopende kraan stroomt.

Na enig experimenteren bij een doe-het-zelf grootwinkelbedrijf blijken de pompingang- en uitgang precies te passen op zo´n standaard pvc gootsteen afvoersetje, EUREKA! Voor enkele guldens wat bochtjes, ringen en buizen gekocht en zie: de pomp staat nu in de schuur en zuigt het water aan vanuit de vijver door een in de grond ingegraven 20 meter lange en 40 mm brede pvc-pijp. Er zijn nog meer voordelen te noemen: zo gebruiken de meeste CV-pompen 40 watt, een vergelijkbare vijverpomp 100 tot 250 watt of nog meer, oftewel een jaargebruik van ongeveer F85,- bij continue draaien, tegen F300,- of meer bij gebruik van een commerciële vijverpomp. Op de meeste CV-pompen zit ook een schakelaar waardoor de pomp op twee en vaak zelfs vier verschillen­de snelheden kan werken. In mijn geval staat de pomp op stand drie, omdat bij maximum vermogen de beek overstroomt.

Een paar zaken moet je echter goed in acht nemen:

  • De CV-pomp kan niet onder water gebruikt worden, hij wordt geplaatst bij de bron of op de pijp naar de bron onder een afdakje
  • Gebruik een brede aanvoerbuis van 40 mm of meer, de dikte van deze buis is verantwoordelijk voor de hoeveelheid water die gepompt kan worden.
  • Laat de buis vanuit de vijver wat aflopen naar de plaats van de pomp, zodat deze onder het niveau van de vijver staat. Op deze manier loopt het water ook vanzelf naar de pomp en hoeft deze geen capaciteit te verspillen met aanzuigen.
  • De CV-pomp staat onder druk wanneer hij in een CV-systeem is aangesloten, daardoor loopt het pomphuis automatisch vol met water, dat is noodzakelijk voor de koeling. Mijn eerste pomp liep na een uur vast doordat ik hier niet op had gelet. Vul het pomphuis met water zodra de pomp is ingeschakeld. Doordat er geen overdruk aanwezig is dien je de schroef voor op de pomp los te draaien en er even met een slangetje o.i.d. aan te zuigen tot hij vol loopt met water. Daarna snel de schroef weer dichtdraaien.
  • De pomp kan het water alleen horizontaal verplaatsen! De capaciteit loopt drastisch terug naarmate het water hoger opgepompt moet worden of van lager aangezogen moet worden. Waarschijnlijk is dit wel op te lossen door bijvoorbeeld twee of meer pompen achter elkaar te schakelen, ik heb hier echter zelf geen ervaring mee.
  • Plaats een filter bij de aanzuigopening. hoewel de CV-pomp best een stootje kan hebben verdient dit de nodige aandacht, dat geldt overigens voor alle pompen! Een mandje omspannen met horregaas is afdoende, wel regelmatig schoonmaken.
  • Dreigt er strenge vorst laat dan aanzuigbuis leeg lopen, anders knapt de hele boel stuk (eigen ervaring). De pomp kan je er ook eenvoudig tussenuit schroeven.
  • Bij het aanleggen van de beek dien je er rekening mee te houden dat het waterniveau enkele centimeters stijgt alvorens er stroming optreedt. Schakel dus eerst de pomp in voordat je de randen van de beek gaat afwerken.
  • Loop, vooral in de herfst, de beek regelmatig na op obstakels zoals grote afgevallen bladeren die de doorstroming belemmeren.

Als extra tip kan ik aanraden een WC-vlotter aan de rand van de vijver te plaatsen. Bij hetzelfde doe-het-zelf grootwinkelbedrijf koop je voor F12,- een vlotterkraantje voor een ouderwetse stortbak, schroef deze op een paaltje dat je dieper of ondieper in de grond naast de vijver kan plaatsen op die manier is eenvoudig de aan te houden waterhoogte in te stellen. Bedenk ook dat een lekkage of overstroming in het beekgedeelte van invloed is op het waterniveau van de vijver en niet van de beek!

Bovenstaande combinatie van vijver, beek, CV-pomp en WC-vlotter werken nu al anderhalf jaar nagenoeg probleemloos.