Border betekent letterlijk een bed van bloemen aan de rand van de gazon. Een moderne border bestaat uit grote vlakken met harmonieuze vormen en kleuren. Het groeperen van vaste planten is een moeilijke opgave waarbij u steeds de contrasten, vormen en kleuren van de planten in het oog dient te houden. Belangrijk is ook het hoogteverschil van de verschillende vaste planten, zonder die informatie kan je geen degelijke border aanplanten. Een typische tuin is de de tuin met het terras-border-gazon stramien, het is een tuin die bijna niets te bieden heeft, met veel voorkomende fouten, met een soldaterij met coniferen, …..
Hoe kan je dit ´enge´ tuinontwerp doorbreken?
De meeste tuinen zijn helaas niet meer dan een willekeurige samenvoeging zonder enig verband. In het ergste geval loopt er een langgerekt,kaarsrecht pad vanaf het te kleine terras achter het huis precies door het midden van de tuin naar achteren. Meestal dan geflankeerd door een rafelige strook gazon aan beide zijden en een smal randje planten langs de open grenzen,gemarkeerd door de zo overbekende paaltjes met draad ertussen.
Een dergelijk tuintje heeft weinig of niets te bieden. In wezen is het weggegooide ruimte. Gras blijft gras en de border de border. Niets heeft zijn eigen hoek. Het pad verbindt alleen maar huis met achtergrens; verder niets. Voor het overige scheidt het alleen maar. Zelfs hoogst onprettig en onpraktisch in 2 even grote ruimten.
Het kan ook anders !
Noteer eens je wensenpakket en verdeel deze over je tuin. Bijvoorbeeld: zitten en kijken, spelen kinderen, compost, fruit telen, snijbloemen, kruiden, spelen oudere kinderen en volwassenen, extra zithoekje in de schaduw,…. De volgende stap is je wensen te vertalen naar concrete tuinonderdelen, waarvan de grootte, de plaats en het aantal op een plan worden vastgelegd. Na de plaatsbepaling van bijvoorbeeld terrassen, zandbak, borders,… moeten we bepalen hoe we deze zullen verbinden. Hoe de paden dus lopen. Laat je paden verlopen (slingeren), daardoor worden je tuinonderdelen al een stuk interessanter. Ongunstige proporties probeer je zoveel mogelijk te corrigeren.
Degelijk maar… fout
Er wordt in de tuin, bij voorkeur in het midden, een langwerpige grasmat aangelegd, waaromheen een border met wat vaste planten en heesters, in de zomer aangevuld met wat eenjarige bloemen. De 3 rijtjes dalstenen, die in het bestek keurig als ´terras´ zijn omschreven liggen vlak achter de keukendeur of de veranda. Of die plek nu net wel of net niet op de zon ligt.
Soldatenrij…..fout
Zo´n tuintje als hierboven wordt dan meestal nog gecombineerd met een rij coniferen langs de rand van de tuin. Dit heeft wel tot gevolg dat u zich binnen een korte tijd aan de nieuwsgierige blikken van uw buren hebt onttrokken, maar voor het overige lijkt het resultaat op een soort omzoomde groene kegelbaan. U kunt er daarna nog weinig mee doen. Gras blijft gras en de border blijft border.
Hoe kunnen we dit ´enge´ tuinidee doorbreken ?
In een heel kleine stadstuin kan een gazonnetje eigenlijk gemist worden als kiespijn, maar toch zijn er voor een gazonnetje van 3 bij 4 meter wel heel zinnige functies te verzinnen. De kleine grasruimte kan de tuin diepte geven; ze is ook een ideale speelplaats voor kleine kinderen; of ook als plaats voor een droogmolen.
Een belangrijk punt in zo´n kleine tuin is dat het grasveld door zijn horizontale werking een mooi contrast schept met de beplanting , de beplanting die meestal toch verticaal gelijnd is. Bovendien vormt de kleur van het gras een prettige achter-, en voorgrond voor veel bloemgewassen. Om de eigen functie van het gazon te benadrukken , kan men het van de border scheiden door bijvoorbeeld een rij platliggende klinkers, de zogenaamde grasmaaikant. Dit staat niet alleen aardig,maar dat rijtje stenen geeft ook praktische voordelen, aangezien het lastige randjesknippen nu voor een groot deel vervalt en de rand bij elk weertype begaanbaar is.
Een ander esthetisch voordeel is, dat de lelijke strook zwarte grond tussen border en gazon nu overbodig is. De aansluiting tussen beide delen (border en gazon) is harmonischer geworden. Tussen de stenen, mag naar onze mening, gerust wat gras groeien.
Terras-border-gazon is een stokoud thema. Maak in je tuintje méér dan alleen maar een tegelterrasje en een gazon in het midden met rondom bloemen. Verdeel de tuin in verschillende compartimenten , of ie nu groot of klein is, die niet allemaal in één oogwenk kunnen worden overzien.
Zo heeft je terras-border-gazon tuintje een aanzienlijke verrijking ondergaan.
De borderbeplanting
Vroeger werd het tuinonderdeel border ook wel boordbed genoemd, met als omschrijving een bed met bloemen dat zich direct langs de gazon uitstrekt. De moderne, hedendaagse vorm van de border is eigenlijk meer die van een plantengemeenschap. Het accent ligt niet meer zozeer op de grote vlakken van met elkaar harmoniserende kleuren en vormen. De planten die naast elkaar komen te staan, moeten van naturen ook ongeveer dezelfde eisen stellen.
Goede plantenkennis is dus een stevige basis voor een goed ontwerp. Momenteel beschik ik zelf over een database bestand met 52.000 plantennamen , allen voorzien van de elementairste gegevens als kleur, hoogte, familie, Nederlandse naam, standplaats, aard van de plant e.d.m. Het goed groeperen van vaste planten is een hele kunst. Daarbij moet je steeds proberen te zoeken naar contrasten én aanvullingen in vorm en kleur. Belangrijk daarbij is dat je de groepen in een borderbeplanting niet van gelijke hoogte maakt. Ook de enkele plant telt mee, want het is juist het detail, de schoonheid van deze één enkele plant, die dé tuin dat tikkeltje meer maken.
